KOYO là một trong những thương hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực sản xuất vòng bi, bạc đạn và các sản phẩm liên quan khác. Thành lập vào năm 1921 tại thành phố Osaka, Nhật Bản, KOYO đã phát triển thành một trong những công ty hàng đầu trong ngành công nghiệp vòng bi. Các sản phẩm của KOYO bao gồm vòng bi cầu, vòng bi tròn, vòng cầu rãnh sâu, bạc đạn và nhiều sản phẩm linh kiện khác. Với hơn 100 năm kinh nghiệm trong ngành sản xuất vòng bi, KOYO đã chứng minh được sự chuyên nghiệp và uy tín của mình trong ngành công nghiệp vòng bi toàn cầu.
Bạn chưa tìm được sản phẩm? Tìm thêm qua bộ lọc sản phẩm.
Vòng bi cầu (Ball Bearing) còn được gọi là bạc đạn cầu hoặc ổ lăn bi là loại vòng bi phổ biến nhất hiện nay. Loại vòng bi này sử dụng các viên bi tròn làm phần tử lăn giữa vòng trong và vòng ngoài, giúp giảm ma sát khi quay một cách hiệu quả, hỗ trợ tải trọng hướng tâm và một phần tải trọng dọc trục. Giúp các bộ phận máy móc vận hành trơn tru, ổn định ở nhiều dải tốc độ khác nhau, nhờ tính linh hoạt cao và giá thành hợp lý vòng bi cầu được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp và các loại thiết bị khác nhau.
Vòng bi cầu (Ball Bearing), hay tên thông thường là bạc đạn cầu, ổ bi, ổ lăn bi,... là chi tiết cực kì phổ biến được sử dụng trong nhiều máy móc, thiết bị,...xung quanh đời sống chúng ta. Ổ bi có vai trò cực kì quan trọng trong mọi ngành công nghiệp trong truyền tải trọng và đảm bảo chuyển động trơn tru của trục quay. Với các viên bi ở bên trong cùng các rãnh ở trên vòng ổ nhằm để giảm thiểu mất mát do ma sát và chịu tải tốt. Vòng bi cầu thường được chế tạo từ thép hợp kim cao, thép không gỉ hoặc ít phổ biến hơn như gốm sứ, chất dẻo,...tuỳ vào đặc tính cần sử dụng của máy. Bên cạnh đó, vì độ khó gia công và cần độ chính xác cao nên vòng bi cầu thường được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy đặc thù sản xuất về ổ lăn, ổ bi, ổ trượt,... và có giá thành thấp.
Với độ phổ biến và sử dụng rộng rãi trong đa số các máy móc, thiết bị, vòng bi cầu có nhiều ưu điểm nổi trội không phải là điều hiển nhiên trong việc được lựa chọn để dử dụng
Ngoài ra, vòng bi cầu rãnh sâu còn có bộ phận là nắp che làm bằng thép hoặc phớt cao su dùng để bảo vệ con lăn khỏi bụi bẩn, giữ cho chất bôi trơn không cho chảy ra ngoài.
Về nguyên lý hoạt động của vòng bi cầu là truyền tải trọng thông qua các con lăn, viên bi. Khi trục truyền tải quay, một trong hai vòng sẽ quay, thông thường là vòng trong sẽ quay, vòng ngoài đứng yên, các con lăn sẽ lăn trên rãnh tạo ra ma sát lăn rất nhỏ do tiếp xúc giữa con lăn và bề mặt rãnh là tiếp xúc điểm.
So với các ổ lăn khác, như ổ đũa hay ổ kim, vòng bi cầu sẽ tạo ra ma sát thấp hơn nên thích hợp cho các ứng dụng có tốc độ cao. Tuy nhiên, khả năng chịu tải của ổ bi cầu thấp hơn so với các loại ổ đũa, ổ kim do diện tích tiếp xúc ít hơn.
Vòng bi loại hở sẽ không có nắp che hoặc phớt, bi và mỡ bôi trơn sẽ lộ ra ngoài. Ma sát tạo ra thấp nhất, có thể dễ dàng kiểm tra và bảo trì bảo dưỡng nhưng dễ bị bụi bẩn, tạp chất rơi vào làm hư hỏng ổ và yêu cầu bôi trơn định kỳ. Ổ bi loại hở thường được sử dụng trong môi trường kín và bôi trơn tốt, hoặc môi trường sạch sẽ, có thể dễ dàng kiểm tra và bôi trơn.
Có 2 loại nắp chắn được kí hiệu Z hoặc ZZ.
Nắp che được làm bằng thép dập, lắp chặt với vòng ngoài và tạo khe hở nhỏ với vòng trong, có khả năng chống bụi bẩn tốt, thường được bôi trơn sẵn bằng mỡ bên trong. Tuy nhiên, loại nắp che bằng thép không có khả năng chắn nước và các loại bụi mịn như phớt cao su. Loại ổ có nắp che thép thường được sử dụng trong các động cơ điện, kết cấu hoạt động ở môi trường khô ráo, không yêu cầu bảo trì thường xuyên.
Loại ổ được chắn bởi phớt cao su có kí hiệu là RS hoặc 2RS.
Nắp che được làm bằng cao su tổng hợp, thường là NBR, bên trong là lõi thép. Tương tự, loại nắp thép, phớt sẽ được gắn chặt với vòng ngoài và tạo khe hở nhỏ so với vai vòng trong.
Phớt cao su có khả năng chống bụi bẩn, tạp chất và ẩm, nước rất tốt. Giữ mỡ bôi trơn bên trong rất tốt, có thể không cần bảo trì để bôi trơn, hay còn gọi là “bôi trơn trọn đời”. Tuy nhiên, do làm bằng cao su nên ma sát tạo ra sẽ cao hơn so với các loại còn lại nên thường được ứng dụng ở tốc độ thấp, môi trường làm việc khắc nghiệt, có nhiều bụi bẩn, ẩm ướt,..
.
Alt text: “Vòng bi cầu có nắp che thép hoặc cao su”
Vòng bi cầu cùng với nắp che bảo vệ
Vòng bi cầu rãnh sâu có vai trò truyền và chịu tải trọng nên vòng của bạc đạn và viên bi thường được làm từ các vật liệu sau
Là thép có hàm lượng cacbon cao được thêm Cr, Mn và Si để đảm bảo được độ cứng cao, độ chống mài mòn tốt, chịu tải tốt và được sử dụng phổ biến cho chế tạo vòng ổ và viên bi.
Ngoài ra, vòng bi có thể làm từ thép không gỉ có độ chống ăn mòn tốt, chịu tải trung bình và phù hợp cho các môi trường làm việc khắc nghiệt hoặc trong ngành y tế, thực phẩm có yêu cầu về an toàn vệ sinh.
Đôi khi các vòng ổ và bi được làm từ các vật liệu như gốm sứ, chất dẻo có độ chống ăn mòn tốt, nhẹ, chịu tải trung bình và chịu được nhiệt độ cao.
Ngoài ra, vòng cách thường được chế tạo từ vật liệu khác với vòng và con lăn vì độ hao mòn do ma sát và phản ứng hoá học của chất bôi trơn. Một số vật liệu dùng để chế tạo vòng cách như thép dập, đồng thau hoặc chất dẻo.
Các loại ổ lăn thường được quy ước bằng một dãy số theo tiêu chuẩn tuỳ vào công ty sản xuất vòng bi đó. Sau đây là một số tiêu chuẩn quy ước ký hiệu của ổ lăn có thể giúp khách hàng có thể hiểu hơn về các thông số của chúng
Ký hiệu cơ bản của ổ bi là một dãy số gồm 3 hoặc 4 chữ số (ví dụ 6212)
Vậy với ví dụ ký hiệu ổ bi 6212, ta xác định các kích thước như sau:
Là khoảng hở giữa các con lăn bi và rãnh trên vòng ổ khi chưa lắp đặt, dùng để bù trừ về sự giãn nở nhiệt của con lăn khi hoạt động hoặc biến dạng do lắp chặt.
Các loại khe hở được quy ước:
Việc chọn sai khe hở có thể dẫn đến hiện tượng kẹt con lăn khi làm việc, dẫn đến có thể vỡ vòng ổ hoặc vỡ bi nếu khe hở quá nhỏ hoặc gây ồn, rung động nếu khe hở quá lớn.
Đặc trưng cho độ sai lệch về kích thước và độ đảo hướng tâm khi quay của ổ
Là các chữ cái hoặc số đứng sau ký hiệu, đặc trưng cho các đặc điểm đặc biệt của riêng ổ bi
Trong cơ khí
Vòng bi cầu rãnh sâu thường được dùng trong hộp giảm tốc để truyền tải trọng và đỡ tải trọng trục. Ngoài ra còn sử dụng trong các con lăn ở băng tải, giúp truyền chuyển động quay, di chuyển băng tải
Trong ô tô
Vòng bi rãnh sâu được sử dụng nhiều trong hệ thống bánh xe, động cơ, hộp giảm tốc,...
Trong hàng không
Vòng bi được sử dụng trong các động cơ phản lực, các hệ thống bánh xe,...
Trong đời sống thường ngày
Vòng bi cầu rãnh sâu được sử dụng để làm đồ chơi, máy giặt, quạt điện,...Alt text: “Một số ứng dụng của bạc đạn bi trong công nghiệp và đời sống”
Về việc lựa chọn bạc đạn cho kết cấu là điều vô cùng quan trọng để cho máy móc hoạt động chính xác và hiệu quả. Sau đây là các bước giúp cho bạn có thể lựa chọn được loại ổ lăn phù hợp
Việc tháo lắp ổ lăn phức tạp và quan trọng vì nó quyết định tình trạng, tuổi thọ của ổ. Vì vậy để đảm bảo ổ được lắp đúng cách và sử dụng hiệu quả, dưới đây là hướng dẫn sơ lược về cách tháo lắp chúng
- Nơi lắp ổ phải là nơi khô ráo, không bụi bẩn, đồng thời, kiểm tra thân trục, ổ lăn phải đảm bảo sạch sẽ.
- Có nhiều phương pháp dùng lắp ổ lăn như dùng nhiệt, thuỷ lực, cơ khí.
- Tuyệt đối không được sử dụng búa gõ trực tiếp vào bề mặt của ổ lăn vì có thể làm xê dịch hoặc trầy xước dẫn đến ổ không làm việc chính xác và hiệu quả.
- Nếu dùng búa cần có một ống đặt tựa vào mặt đầu của ổ lăn, gõ nhẹ để lắp cho các ổ có kích thước nhỏ và chiều dài lắp ngắn
- Đối với các ổ lớn, ta lợi dụng sự giãn nở nhiệt, gia nhiệt vòng trong của ổ để có thể lắp ổ vào trục quay.
- Về tháo ổ, một số dụng cụ chuyên dụng dùng để tháo ổ là cảo bạc đạn hoặc có thể dùng phương pháp nhiệt để thực hiện tháo ổ lăn
Lưu ý khi gia nhiệt tránh nhiệt độ quá cao dẫn đến làm thay đổi cấu trúc của vật liệu làm ổ, hoặc gia nhiệt ảnh hưởng đến các chi tiết khác.
- Ta thực hiện cố định vòng bi bằng cách sử dụng vòng đệm với đai ốc hoặc sử dụng các phe gài để tránh vòng bi xê dịch, làm giảm độ chính xác của hoạt động máy.
- Chọn loại chất bôi trơn phù hợp cho ổ dựa trên tốc độ làm việc của ổ.
- Thực hiện đo đạc các giá trị khe hở, độ dịch chuyển dọc trục,...
- Vận hành máy chạy thử và kiểm tra độ ồn và nhiệt độ làm việc của ổ. Nếu có sai sót cần thực hiện việc điều chỉnh để khắc phục.
1. Vật liệu của vòng ổ và viên bi có thể được chế tạo từ các vật liệu khác nhau không?
2. Vòng bi cầu được làm từ gốm sứ có gì khác với vòng bi thép?
3. Các dạng hỏng hóc của vòng bi cầu thường gặp là gì?
Dạng hỏng hóc của bạc đạn
4. Các loại chất bôi trơn cho ổ bi cầu
5. Vòng bi cầu được che kín có thể thay chất bôi trơn hay không?
6. Vòng bi cầu có thể làm việc trong môi trường lạnh không?
7. Làm thế nào để xử lý vòng bi bị kẹt?
8. Tại sao vòng cách của một số loại vòng bi cầu được làm từ chất dẻo, nhựa?
9. Mua vòng bi cầu ở đâu?