Van bướm - cấu tạo, phân loại & cách hoạt động (2023)

Công nghệ kỹ thuật càng phát triển mạnh như hiện nay thì anh em cũng dễ bắt gặp những hình ảnh về van bướm xuất hiện trong đời sống hằng ngày của anh em. Nhưng có lẽ anh em chưa thể biết được cấu tạo cũng như phân loại và cách thức hoạt động. Vì vậy hãy cùng mình tìm hiểu trong bài này nhé anh em:

Van bướm là gì?

Anh có thể biết với tên tiếng anh là Butterfly valve.Hoặc thường được gọi với cái tên là van cánh bướm.

Van bướm được sử dụng và ứng dụng chủ yếu trong các ngành công nghiệp. Bởi từ tính ứng dụng thực tế cao và cấu tạo khá đơn giản và chức năng ứng dụng cao trong khi các van công nghiệp có cùng chức năng mà giá thành thực tế trên thị trường cao hơn các loại van khác.

Đây là loại van công nghiệp được dùng để đóng và mở để điều tiết nhịp độ dòng chảy trong các ống nước, van bướm có nhiều kích cỡ và kích thước khác nhau. Thông thường được điều chỉnh bởi tay gạt và tay quay hoặc có thể là công tắc điện hoặc khí nén.

Cùng với những loại van được dùng trong công nghiệp thì đây là loại van có thể đóng mở nhanh hơn các loại van cùng loại trong các loại van công nghiệp như hiện nay

→ Cấu tạo Butterfly valve

• Phần thân van bướm

là bộ phận quan trọng và là bộ phận chính để cấu tạo nên van. Hình dạng ở phần thân van có thể nhìn thấy rõ ở sơ đồ hình bên cạnh anh em thấy phần khung là hình tròn được đúng nguyên khối để đảm bảo tính chắc chắn cho thân van.

Thân Butterfly Valve thông thường được làm bằng kim loại tuy nhiên một số loại khác có thể làm bằng nhựa điều đó tùy thuộc vào yêu cầu của người sử dụng chúng.

Tiếp theo thân van được đục thành các lỗ xung quanh nhằm mục đích cố định các bộ phận khác nằm trong cấu tạo hoàn chỉnh và có thể chịu áp lực và áp suất khi sử dụng mức áp suất và áp lực là PN10, PN16.

Van bướm có thể chịu được đa số nhiều môi trường lưu chất như sau: môi trường lưu chất nước khí, dung dịch hoặc môi trường có dung dịch hóa chất khác và các môi trường lưu chất khí khác. Thân van là nơi lý tưởng và được lắp đặt nhiều bộ phận điều khiển van.

• Đĩa van

Thường được gọi là cánh bướm, các cánh van được thiết kế nhằm mục đích định vị các góc giúp thân van có thể làm tốt nhiệm vụ là điều tiết và điều khiển dòng chảy và đóng mở được chất chuyển động nằm trong van bướm. Phần cánh van chủ yếu được làm bằng các vật liệu như bằng gang, thép hoặc inox và nhựa.

• Trục van

Trục van được thiết kế và được được làm bằng thép không gỉ, inox có độ cứng cao. Là bộ phận trung gian trong van bướm giúp van vận hành dễ dàng để đóng mở hệ thống lưu lượng trong ống van.

Trục van là bộ phận mà có thể kết nối với các đĩa van và đầu điều khiển với nhau từ đây có thể đóng mở quá trình hoạt động.

• Gioăng làm kín van

Ở bộ phận làm kín và làm đầy van bướm thì gioăng được làm bằng vật liệu như sao su, teflon các vật liệu này có thể không bị rò rỉ các chất lưu thông trong van ra bên ngoài đảm bảo công tác vệ sinh cho cả hệ thống đang vận hành và sử dụng.

Gioăng làm kín van bướm làm đầy và làm kín đĩa van với nhau với phần thân lại với nhau. Nếu Gioăng làm kín có bị hư hỏng do tác động của thời gian hoặc do vật ký thì phần này có thể dễ dàng thay thế.

→ Nguyên lý hoạt động van bướm

Mỗi loại đều có nguyên lý hoạt động khác nhau, vậy nguyên lý hoạt động của van bướm cơ và loai5 tự động sẽ có nguyên lý hoạt động như thế nào?

Van bướm cơ được hoạt động theo nguyên lý gạt tay theo từng góc độ mà người sử dụng mong muốn và đóng lại cũng dùng tay và quay vị trí ban đầu.

Đối với trường hợp van có cần gạt tay thì đóng mở một cách nhẹ nhàng hơn việc đóng bằng tay, khi đóng mở vô lăng thì mở theo chiều mở cánh bướm và đông sẽ là ngược lại chiều đóng cánh bướm.

Butterfly valve có tốt không?

Butterfly valve chúng thường được dùng tại các nhà máy và được ứng dụng trong tất cả các ngành nghề. Vậy nên cũng không thể tránh khỏi sẽ có những nhược điểm và ưu điểm riêng.

→ Ưu điểm

Dòng van được sử dụng thông dụng nhất trong ngành công nghiệp nhất hiện nay. Về cấu tạo và nguyên lý hoạt động thì có thể nói đây là loại van có nhiều tính ưu điểm nổi bật nhất trong các loại công nghiệp thường được dùng trước đó. Van bướm sẽ có những ưu điểm như:

• Van bướm được làm từ chất liệu khá phổ biến trong thị trường như: inox, nhựa, ngang, thép đó là điều kiện để các khách hàng có thêm nhiều lựa chọn khi mua sản phẩm.

• Về kích cỡ thì van bướm có các loại kích cỡ đa dạng từ size bé đến lớn ví dụ size lớn từ: DN50 đến DN500 và size nhỏ như: DN15, DN20, DN32, DN 50. Nó thích hợp với nhiều hệ thống và thiết bị nên được nhiều khách hàng tin tưởng và lựa chọn.
• Bộ điều khiển đa dạng có bộ điều khiển bằng cơ, tay quay, tự động bằng bộ điện hoặc khí nén.

• Thiết kế, cấu tạo đơn giản nhưng rất chắc chắn và dễ dàng tháo lắp và sửa chữa, Hơn nữa các bộ phận của van bướm cũng có thể dễ dàng và thuận tiện thay thế khi có bộ phận hỏng hóc mà không cần phải thay mới hoàn toàn tất cả các bộ phận.

→ Nhược điểm

Đồ vật hay dụng cụ nào cũng thế đã có những ưu điểm thì sẽ có những nhược điểm điểm riêng vậy nhược điểm là:

• Kích thước không sản xuất những loại nhỏ dưới DN50 vậy nên khi mua quý khách hàng nên lựa chọn van bi bởi van bi sẽ có nhiều kích thước nhỏ để anh em lựa chọn.

• Van bướm không chịu được áp suất quá cao đến 400 độ C hoặc áp suất quá lớn trên 25 bar.
• Phần gioăng van có lẽ đây có thể là phần dễ hư hỏng nhiều nhất khi sử dụng trong môi trường lưu chất

Có bao nhiêu loại van bướm phổ biến?

Công nghiệp phát triển nhu cầu sử dụng các loại van cũng nhiều và đa dạng hơn. Tuy nhiên để phân loại thì chúng ta phân loại theo 2 loại là: phân loại theo vận hành và phân loại theo vật liệu.

→ Phân loại theo vận hành

• Van bướm tay gạt

Dòng tay gạt anh em chúng ta đã hình dung ra cách vận hành của nó. Van bướm tay gạt vận hành bằng cách sử dụng bằng tay gạt đóng và mở van và chỉ cần gạt sang 90 độ thì có thể điều chỉnh dòng chảy trong đường ống.

Van tay gạt thường sản xuất với kích thước từ DN50-DN200 có thể đây là kích thước phù hợp với mức độ ứng dụng của tay gạt vì nếu làm size càng lớn thì càng cần momen lớn để đóng và mở van.

• Van bướm tay quay

Với dòng tay quay có chức năng là điều khiển với vô lăng để đóng mở và điều khiển dòng chảy và các chất lưu khí đi qua hoặc không cho chúng đi qua.

Dạng tay quay có kỹ cỡ từ trung bình đến lớn là: DN50 và DN500 với kích cỡ thông dụng thì van bướm tay quay phù hợp với nhiều môi trường khác nhau. Chất liệu được sản xuất cho loại này là: SUS 304. SUS 326 nhựa đồng ….

• Theo tín hiệu điện

Là loại van bướm được sử dụng hộp tín hiệu đèn để điều khiển và kiểm tra hoạt động và lưu thông của van lưu thông trong ống van.

Loại van này được sử dụng hệ thống PCCC vì vậy khó có thể nhìn thấy bên trong đang hoạt động về lưu lượng và khó nắm được trạng thái cũng như hoạt động bên trong.

• Dạng điều khiển khí nén

Dòng này điều khiển bằng bộ khí nén khi thực hiện quy trình đóng mở và lưu thông dòng chảy của lưu lượng trong van. dùng điều khiển bằng khí nén nên nó giúp người vận hàng không bị mất sức hơn khi dùng các loại van bướm khác.

Hầu hết các loại van bướm điều khiển bằng khí nén được làm bằng chất liệu như: inox, nhựa, ngang và thép không gỉ.

• Dạng điều khiển điện

Là loại hiện đại nhất tại thời điểm hiện nay trên thị trường mà chúng ta thường thấy. Với dòng van hiện đại có thể điều kiện tự động đóng mở nút điều khiển đóng hoặc mở cùng trong 1 thời điểm rất thuận tiện cho người điều khiển cũng như kiểm tra.

Van bướm điều khiển còn tích hợp thêm 2 màn hình điện tử giúp người dùng có thể dễ dàng kiểm tra và vận hành. Về dòng van này có đa dạng về kích cỡ và có nhiều chất liệu khác nhau rất phù hợp với nhiều loại môi trường để anh em lựa chọn.

→ Phân loại theo vật liệu

• Loại bướm gang

Là loại van được làm bằng chất liệu gang có nhiều chủng loại và mẫu mã khác nhau. Van bướm bằng gang được dùng chủ yếu trong các hệ thống thoát lưu chất nước thông thường hoặc các hệ thống PCCC.

Van được sử dụng trong các hệ thống lưu thông nước thì thường sẽ có tuổi thọ cao hơn khi sử dụng trong các môi trường khác. Được sản xuất từ vật liệu inox nên giá thành thấp hơn các loại khác mà tính ứng dụng thực tế cao.

Vì chênh lệch về giá cả nên sự ưa chuộng trong thời gian gần đây vẫn là van bướm có vật liệu bằng gang.

Hiện nay trên thị trường trong nước ta đang phổ biến các loại van bướm gang như sau:

• Dòng có tay gạt
• Loại có tay quay
• Van có tay lug
• Dòng có tai
• Van bướm lắp bích

Và nhiều loại bằng gang khác mà ở bài viết này mình chưa thể liệt kê hết được, hãy sưu tầm và chia sẻ ở dưới bình luận cùng trao đổi nhé.

• Dạng inox

Van bướm được làm bằng chất liệu inox thì có thể sử dụng và ứng dụng được nhiều môi trường khác nhau như: môi trường nước thải, y tế, nước sạch và môi trường oxy hóa có nồng độ cao… Chúng được sản xuất bởi chất liệu inox 201, 304 hoặc inox 316L

• Dòng van có tay gạt
• Dạng có tay quay
• Loại có tay lug
• Van bướm có tai
• Loại van lắp bích

• Van nhựa

Van bướm bằng nhựa thường được làm bằng chất liệu nhựa như: PVC, UPVC, PPH, VPCV. Mục đích để sản xuất là để sử dụng ở các môi trường có chứa axit, bazơ, kiềm muối.

Đặc biệt các loại van bằng nhựa đều có nhiều chủng loại về kích thước để được ứng dụng nhiều tại các hệ thống khác nhau và đạt tiêu chuẩn chất lượng sử dụng và ứng dụng trong ngành công nghiệp ở mức độ cao. Hiện nay có 02 loại như: van bướm nhựa tay gạt và loại nhựa tay quay.

• Loại thép

Có cấu tạo được làm bằng thép nên van thép được dùng phổ biến trong các hệ thống có áp lực cao và ở mức nhiệt độ cao và dung dịch và hóa chất phù hợp với mức độ.

Van bướm thép bao gồm có những loại sau: loại thép gạt, tay quay và dạng lắp bích.

• Dạng bướm đồng

Là dòng van trên thị trường hiện nay thường không được phổ biến sử dụng và không mang tính ứng dụng cao cũng như làm bằng chất loại đồng nên có giá thành cao vì vậy chúng không có tính ứng dụng phổ biến cao. Tuy nhiên van bướm đồng lại được sử dụng tại môi trường đường ống nước sạch.

Nên chọn thương hiệu van bướm nào tốt?

Van bướm là loại van thông dụng và được ứng dụng rộng rãi trong đời sống cũng như trong các ngành công nghiệp. Vậy nên chúng được bày bán rất nhiều trên thị trường trong nước. Tuy nhiên để chọn thương hiệu tốt và phù hợp thì anh em hãy tham khảo những thông tin dưới đây nhé:

• Van Wonil Hàn Quốc
• Thương hiệu Toyo Nhật Bản
• Hãng AVK Đan Mạch
• Van SW Hàn quốc
• Hãng AST Đài Loan
• Van AUT Malaysia

Làm sao bảo trì van bướm tốt?

Để một thiết bị vận hành tốt và có tuổi thọ cao thì điều anh em chúng ta quan tâm sẽ là làm thế nào để bảo trì van bướm thật tốt, cùng tham khảo nhé:

1. Đảm bảo vệ sinh trong các phần thân đến các gioăng van và các thiết bị bổ trợ liên quan khác
2. Kiểm tra hệ thống vận hành đồng thời tra thêm dầu mỡ cho máy vận hành trơn tru hơn.
3. Khoảng 1 thời gian sử dụng cần phải bảo trì và thay thế các thiết bị cũ và hỏng để đảm bảo máy bơm có thể hoạt động để phục vụ nhu cầu của người sử dụng.

 Mời anh em xem thêm nhé:

•  Tắc kê bướm: Khái niệm & Cách sử dụng đúng nhất
•  Quy tắc nắm tay phải: Ứng dụng & quy tắc sử dụng
•  Quy tắc nắm bàn tay trái: Ứng dụng & quy tắc sử dụng

Các thông tin mà chúng tôi cung cấp hi vọng sẽ làm anh em hiểu thêm về van bướm, phân loại van và cách thức hoạt động của van để anh em ứng dụng vào đời sống thường nhật và trong ngành công nghiệp phát triển như hiện nay. Cám ơn bạn đã theo dõi!