[2023] Bức xạ điện từ là gì? Các loại bức xạ điện từ cần biết

Chúng ta đang sống trong thời đại 4.0 khi mà con người không ngừng phát triển trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật. Minh chứng chính là nhiều thiết bị mới tiên tiến được phát minh nhằm phục vụ đời sống cho con người như: điện thoại, tivi, máy chụp Xquang,…Nhưng anh em có biết rằng, các vật dụng kể trên đều phát ra một thứ năng lượng đó chính là bức xạ điện từ. Hãy cùng nhau tìm hiểu về bức xạ điện từ nhé:

Bức xạ điện từ là gì?

Bức xạ điện từ (Electromagnetic Radiation hay EM) là một dạng năng lượng ở xung quanh chúng ta và có nhiều dạng như sóng vô tuyến, vi sóng, tia X và tia gamma,..Vào năm 1873, nhà vật lý người Scotland-James Clerk Maxwell đã phát triển một lý thuyết thống nhất về điện từ học. Nghiên cứu này đã đề cập đến cách các hạt mang điện tương tác với nhau và với từ trường.

Bức xạ điện từ được tạo ra khi một hạt nguyên tử (electron) được gia tốc bởi điện trường, khiến nó chuyển động. Từ trường và điện trường được tạo ra do chuyển động nào đó rồi truyền đi vuông góc với nhau tạo thành năng lượng ánh sáng đó là photon. Các photon di chuyển dưới dạng sóng điều hòa với tốc độ nhanh nhất có thể đạt được: 186.282 dặm / giây trong chân không, còn được gọi là tốc độ ánh sáng.

→ Bức xạ điện từ tác hại như thế nào?

• Là nhân tố ảnh hưởng đến hệ thần kinh và não bộ.
• Gây ra các bệnh lý ung thư hay đột biến gen khi bức xạ điện từ tấn công các tế bào DNA gốc.
• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản.
• Gây ra các bệnh lý về tim mạch, sỏi thận và rối loạn tiêu hóa.

→ Bức xạ điện từ gồm những tính chất nào ❓

• Tốc độ của sóng điện từ: Tất cả các sóng điện từ truyền với tốc độ như nhau trong không gian trống. Tốc độ đó, được gọi là tốc độ ánh sáng, vào khoảng 300 triệu mét/giây.
• Sóng điện từ là sóng ngang và được đo bằng biên độ cùng bước sóng với hướng trong quá trình lan truyền các dao động là không đổi, đồng thời vuông góc với phương truyền sóng. Sóng có điểm cao nhất là “đỉnh” còn thấp nhất là “hõm”
• Bước sóng và tần số: Mặc dù tất cả các sóng điện từ truyền với tốc độ như nhau trong không gian, nhưng chúng có thể khác nhau về bước sóng, tần số và mức năng lượng.
• Tốc độ của sóng là tích của bước sóng và tần số của nó. Vì tốc độ của sóng điện từ trong không gian là không đổi nên bước sóng hoặc tần số của sóng điện từ có thể được tính nếu biết giá trị khác.

Công thức tính bước sóng điện từ

λ = v/f = 2. π.v. √(LC)

Trong đó:

• v là vận tốc sóng (v = c = 3x108 m/s)
• f là tần số
• λ là bước sóng

Các loại bức xạ điện từ

→ Sóng radio (Radio waves)

Sóng radio nằm ở phạm vi thấp nhất của phổ EM, với tần số lên đến khoảng 300 MHz – 3Hz và bước sóng lớn hơn khoảng 10 mm. Radio được sử dụng chủ yếu để liên lạc bao gồm thoại, dữ liệu và phương tiện giải trí.

→ Vi ba (Microwaves)

Nằm trong phạm vi của phổ EM giữa radio và tia hồng ngoại. Chúng có tần số từ khoảng 300 GHz – 300 MHz và bước sóng khoảng 1 mm – 1 m.  Và nó được dùng để làm thông tin liên lạc với băng thông lớn, radar cũng như làm nguồn nhiệt cho lò vi sóng.

→ Tia hồng ngoại (Infrared)

Hồng ngoại nằm trong dải phổ EM giữa vi sóng và ánh sáng nhìn thấy. Hồng ngoại có tần số từ khoảng 430 THz – 300 GHz và bước sóng khoảng 700 nm – 1 mm. Ánh sáng hồng ngoại không thể nhìn thấy đối với mắt người, nhưng chúng ta có thể cảm nhận được nó bằng nhiệt nếu cường độ đủ.

→ Ánh sáng thấy được (Visible light)

Visible light được tìm thấy ở giữa phổ EM, giữa tia hồng ngoại và tia cực tím. Nó có tần số khoảng 400 THz đến 800 THz và bước sóng khoảng 380 nm – 700 nm. Nói một cách tổng quát hơn, ánh sáng khả kiến ​​được định nghĩa là các bước sóng mà mắt người có thể nhìn thấy được.

→ Tia tử ngoại (Ultraviolet)

Ánh sáng tử ngoại nằm trong dải phổ EM giữa ánh sáng nhìn thấy và tia X. Nó có tần số khoảng 30 PHz – 790 THz  và bước sóng trong khoảng 10 nm – 380 nm. Tia UV là một thành phần của ánh sáng mặt trời, tuy nhiên nó không thể nhìn thấy được đối với mắt người. Nó có nhiều ứng dụng y tế và công nghiệp, nhưng nó có thể làm hỏng các mô sống.

→ Tia X (X-rays)

Tia X-quang được phân loại đại khái thành hai loại: tia X mềm và tia X cứng. Tia X mềm bao gồm dải phổ EM giữa tia tử ngoại và tia gamma. Xrays có tần số từ 30 EHz – 30 PHz và bước sóng trong khoảng 0,01 nm – 10 nm, tia X cứng chiếm cùng vùng của phổ EM với tia gamma. Sự khác biệt duy nhất giữa chúng là nguồn của chúng: tia X được tạo ra bởi các electron gia tốc, trong khi tia gamma được tạo ra bởi hạt nhân nguyên tử.

→ Tia gamma (Gamma-rays)

Nằm trong dải quang phổ phía trên tia X mềm. Tia gamma có tần số lớn hơn 30 EHz và bước sóng nhỏ hơn 0,01 nm. Bức xạ gamma gây tổn thương mô sống, giúp tiêu diệt tế bào ung thư khi được áp dụng với liều lượng được đo lường cẩn thận cho các vùng nhỏ. Tuy nhiên, việc tiếp xúc không được kiểm soát là cực kỳ nguy hiểm đối với con người.

Cách phòng tránh bức xạ điện từ chuẩn nhất

Giảm nguồn tiếp xúc: Khi sử dụng nhiều thiết bị điện tử và thời gian dùng kéo dài, bạn sẽ tiếp xúc với bức xạ nhiều hơn. Đặc biệt ở trẻ em khi việc hấp thụ bức xạ được cho là ở mức cao hơn người trưởng thành, điều đó sẽ dẫn đến những bệnh lý nguy hiểm.

Không nên vừa sạc vừa sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, laptop, máy tính bảng, hạn chế các thiết bị có chức năng Bluetooth, phát sóng wifi,..

Tăng cường luyện tập thể dục thể thao, tham gia các hoạt động ngoài trời, ăn uống điều độ, lành mạnh để rèn luyện cơ thể, nâng cao sức đề kháng,

Để điện thoại cách xa giường nằm ít nhất 2m khi ngủ ban đêm. Tắt nguồn và rút phích cắm các thiết bị khi không sử dụng.

Bên cạnh đó, bạn có thể trang bị các thiết bị ngăn chặn bức xạ điện từ như như áo chống bức xạ để ngăn chặn sóng Wifi, sóng điện thoại, 3G, lò vi sóng, bếp từ…

 Mời anh em xem thêm:

•  Sóng điện từ là gì? Đặc điểm & phân loại bước sóng
•  Tia lửa điện là gì? Cách tạo ra tia lửa điện đơn giản
•  RCBO là gì? Cấu tạo và cách đấu RCBO đúng chuẩn

Hy vọng bài viết này đã giúp anh em có câu trả lời chính xác. Hầu hết các thiết bị điện tử hiện nay đều phát ra các bức xạ điện từ, vì vậy chúng ta nên hạn chế những ảnh hưởng bằng các biện pháp khác nhau, để phòng bệnh hơn chữa bệnh.