Bánh xe đẩy (Trolley wheel) là bộ phận quan trọng của xe nâng, xe kéo hàng. Bộ phận này hỗ trợ tối ưu hóa việc vận chuyển hàng hoá trong gia đình và các ngành công nghiệp. Ngoài ra, đây còn là một phụ kiện thường được lắp vào các máy móc, thiết bị như giường y tế, máy làm mát di động, bàn, tủ, kệ,… Bánh xe giúp các thiết bị này di chuyển thuận tiện, nhanh chóng và dễ dàng hơn. Bánh xe đẩy có đa dạng mẫu mã, chủng loại, kích thước để người tiêu dùng thoải mái lựa chọn. Dựa theo kiểu càng, sản phẩm gồm 5 loại chính: càng cố định, càng xoay, càng xoay khóa, càng vít xoay, càng vít khóa,… Dựa theo chất liệu, sản phẩm được chia thành các loại: bánh xe nhựa PU/PA, bánh xe cao su, bánh xe Nylon, bánh xe Phenolic, …
BÁNH XE ĐẨY LÀ GÌ ?
Bánh xe đẩy hàng (Trolley wheel) được sử dụng để tạo thành các bộ phận di động giúp vật chuyển động. Bánh xe có thể được sử dụng trong nhiều ứng dụng lớn và nhỏ khác nhau và có thể hỗ trợ di chuyển các vật nặng, lớn một cách dễ dàng. Bánh xe đẩy có nhiều kích cỡ khác nhau và được làm từ nhiều loại vật liệu bền để có tuổi thọ cao hơn và cải thiện độ mài mòn.
Hiện nay website MECSU đang cung cấp nhiều loại bánh xe cao su phục vụ cho nhiều khách hàng với những yêu cầu khác nhau như :
- Bánh xe đẩy cao su vành thép : Đặc tính nổi bật của thép là độ dẻo cao, trong trường hợp chịu tải trọng lớn thì vành bánh xe chỉ bị uốn chứ không gãy nên rất dễ dàng sửa chữa. Do đó ưu điểm quan trọng nhất của vành thép là độ cứng, bền rất cao và khả năng kháng hóa chất nên có thể chịu tải trọng cũng như các tác động xấu khi di chuyển trên những đoạn đường bấp bênh. Kết hợp với vỏ bánh xe làm bằng cao su có khả năng đàn hồi tốt và mềm sẽ giúp bánh xe trong lúc vận hành sẽ giảm được rung và xóc, tạo độ bám khi đi trên mặt đường trơn trượt.
- Bánh xe đẩy cao su nòng gang : Vành xe được làm bằng gang sẽ hấp thụ lực nhờ độ cứng cao nên khi di chuyển ở tốc độ cao xe sẽ ổn định hơn và giảm bớt khả năng bị hư hại khi đi trên những đoạn đường xấu. Sử dụng vành đúc sẽ đảm bảo độ bền và không phải bảo dưỡng thường xuyên bởi chất liệu này có khả năng chống gỉ và ăn mòn rất tốt. Kết hợp với vỏ bánh xe bằng cao su có khả năng đàn hồi tốt, mềm mại sẽ giúp bánh xe trong quá trình vận hành giảm rung, xóc, tạo độ bám khi đi trên đường trơn trượt.
- Bánh xe nâng PU : PU (Polyurethane) là vật liệu để làm bánh xe giúp nó có độ bền bỉ theo thời gian, chịu lực tốt, tính đàn hồi tốt hơn cao su, tuổi thọ cao và chịu được sự thay đổi thất thường của môi trường. Xe nâng bánh PU được xem là công cụ chính giúp ích cho việc vận chuyển hàng hóa từ nơi này sang nơi khác một cách dễ dàng và không mất nhiều sức lực
CÁC LOẠI BÁNH XE ĐẨY ĐƯỢC SỬ DỤNG PHỔ BIẾN
- Bánh xe Nylon/PA : Bánh xe nylon thường được làm bằng PP, PC, PVC, POM và các vật liệu khác. Thiết bị này được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp do chịu được tải trọng lớn, ít bị ăn mòn và dễ lăn. Chịu được nước, xăng, dầu và nhiều loại hóa chất khác. Nhược điểm là cứng, sẽ gây ồn khi hoạt động không thích hợp dùng khu vực cần sự yên tĩnh và chỉ nên di chuyển trên mặt nền nhẵn hoặc cho hệ thống xe chở nặng để lâu ngày.
- Bánh xe nhựa PU : Bánh xe nhựa PU là một trong những loại bánh xe đẩy tiêu biểu nhất hiện nay và có nhiều đặc tính ưu việt như mềm, khả năng chịu tải cao, chịu mài mòn tốt, kháng hóa chất tốt và không gây trầy xước mặt sàn và là một loại vật liệu rất thân thiện với môi trường. Nếu sử dụng cùng đường kính thì bánh xe nhựa có thể tải trọng lớn gấp 2-3 lần so với bánh xe cao su. Bên cạnh những ưu điểm, bánh xe nhựa PU/PA cũng có những nhược điểm như độ bền kém trong môi trường ẩm ướt, khả năng chịu nhiệt kém nên chỉ thích hợp sử dụng trong nhà hoặc những nơi có mái che.
- Bánh xe gang, sắt : Bánh xe này được làm hoàn toàn bằng các vật liệu kim loại như gang, sắt, inox và không có lớp cao su hay nhựa bọc bên ngoài nên rất nặng nhưng rất bền và chắc chắn.
Ưu điểm chính của nó là khả năng chống nước và hóa chất.
Nhược điểm là nó không thể được sử dụng trên các bề mặt quan trọng như sàn đá hoặc sàn sơn công nghiệp vì nó không bảo vệ mặt sàn. Do đó, nó chỉ thích hợp sử dụng trên nền đất xấu, bề mặt không bằng phẳng hoặc môi trường yêu cầu bánh xe chịu nhiệt cao.
- Bánh xe cao su : Chất liệu cao su có độ cứng thấp nên lốp bánh xe sẽ mềm và đàn hồi tốt. Do đó, các bánh xe có khả năng giảm rung và xóc, tạo độ bám tuyệt vời khi lái xe trên sàn trơn trượt, không để lại dấu vết trên sàn và vận hành với tiếng ồn tối thiểu.
Tuy nhiên, bánh xe cao su không sử dụng được trong môi trường xăng dầu, hóa chất, khả năng chịu tải thấp hơn so với các loại bánh xe khác nên không phù hợp với những ngành yêu cầu tải trọng lớn.
- Bánh xe chất liệu TPR (Thermal Plastic Rubber) : Vật liệu này được tạo ra bằng cách kết hợp nhựa nhiệt dẻo và cao su, nên nó được gọi là nhựa nhiệt dẻo TPR hoặc cao su nhiệt dẻo TPR. Với tất cả các ưu điểm của bánh xe cao su, bánh xe TPR còn có khả năng chống xăng, dầu mỡ và một số hóa chất nhẹ nên rất lý tưởng để sử dụng trong bệnh viện, nhà hàng, khách sạn, môi trường văn phòng, phòng điện tử và phòng thí nghiệm khoa học,....
Tuy nhiên, nhược điểm là không có độ mềm và dẻo dai như bánh xe làm từ cao su EA, đồng thời khả năng chống mài mòn và lão hóa kém hơn 10-15% so với cao su thông thường.
PHÂN BIỆT CÁC YẾU TỐ VỀ TẢI TRỌNG CỦA BÁNH XE ĐẨY
- Tải trọng tối đa của bánh xe : Là mức tải tối đa mà bánh xe đẩy có thể chịu được khi đặt nhiều hàng hóa lên xe trong lúc hoạt động.
- Tải trọng tối ưu của bánh xe : Là mức tải luôn được ưu tiên sử dụng để khi xếp hàng lên bánh xe đẩy có thể hoạt động trơn tru.
Lưu ý quan trọng để giữ bánh xe có tuổi thọ lâu nhất thì ta nên hạn chế đặt tải hàng đạt mức tải trọng tối đa, đồng thời nên chọn bánh xe đúng với tải trọng công việc không chỉ giúp nâng cao năng suất lao động mà còn đảm bảo độ bền bỉ của các bánh xe đẩy hàng.
ỨNG DỤNG CỦA BÁNH XE ĐẨY TRONG ĐỜI SỐNG
Bánh xe đẩy được sử dụng nhiều trong đời sống và sản xuất, điển hình như:
- Vận chuyển hàng hóa trong kho của nhà máy, khu công nghiệp, xưởng sản xuất, ..
- Vận chuyển vật liệu trong công trình xây dựng
- Di chuyển bệnh nhân, thiết bị y tế trong các bệnh viện, …
- Dùng trong các môi trường có nhiệt độ cao như lò luyện kim, lò bánh, …
CÁCH CHỌN BÁNH XE ĐẨY
Để lựa chọn được loại bánh xe đẩy phù hợp với nhu cầu và điều kiện làm việc, quý khách nên xem xét các tiêu chí sau :
- Tải trọng bánh xe : Là yếu tố quan trọng khi lựa chọn bánh xe phù hợp cho công việc bởi vì bánh xe có tải trọng càng lớn thì càng chở nhiều hàng hóa và ngược lại. Nếu chọn tải trọng không phù hợp thì có thể gây giảm tuổi thọ, hư hỏng cho bánh xe.
- Đường kính bánh xe : Bánh xe đẩy có đường kính càng lớn thì càng tốt vì :
+ Dễ dàng vượt qua các vật cản như ổ gà, gờ, rãnh,…
+ Tiết diện lớn giúp phân bố lực từ hàng hóa ra các bánh xe đều hơn
+ Chu vi lớn giúp bánh xe di chuyển xa hơn mà không cần phải lăn nhiều vòng
Tuy nhiên nếu đường kính bánh xe quá lớn thì ta phải nâng hàng lên cao hơn để có thể đặt lên xe, sẽ tốn sức hơn. Đôi khi xe bị hạn chế về chiều cao khi đi qua khung cửa hoặc chạy dưới gầm bàn, gầm giường.
- Chất liệu bánh xe : Phụ thuộc vào môi trường làm việc. Ở điều kiện thông thường, nên ưu tiên bánh xe cao su vì loại này có đàn hồi tốt, bền, không gây ồn và không trầy xước mặt sàn. Đối với những môi trường có nhiệt độ cao như lò nướng, lò luyện gang thép, nên chọn các loại bánh xe bằng nhựa chịu nhiệt hoặc bánh xe kim loại.
CÁCH TÍNH TOÁN TẢI TRỌNG
Để xác định được tải trọng tối đa có thể đặt lên xe mỗi chuyến ta có công thức sau :
X = (A+B)/M
Trong đó:
X: Tải trọng 1 bánh xe phải chịu
A: Khối lượng xe hàng khi không chứa tải
B: Khối lượng hàng cần chở tối đa
M: Hệ số an toàn (căn cứ vào số bánh xe lắp đặt)
Lý do hệ số M thấp hơn số bánh xe đang lắp đặt: Về lý thuyết xe đẩy 4 bánh thì khối lượng sẽ được dàn đều lên mỗi bánh. Ví dụ khi ta xếp 400kg lên xe thì mỗi bánh xe chịu tải trọng 100kg. Tuy nhiên thực tế không như vậy vì những lý do sau đây:
- Hàng hóa xếp không cân đều trên sàn xe
- Bánh xe tiếp xúc không đều với mặt nền. Thường chỉ có 3 bánh xe tiếp xúc tốt, bánh xe còn lại có thể bị treo hoặc tiếp xúc ít
- Bánh xe di chuyển trên mặt nền xấu, nên ngoài trọng lượng hàng còn phải chịu thêm ngoại lực từ sự va đập với vật cản
BẢNG CHỌN LOẠI BÁNH XE ĐẨY PHÙ HỢP