Sửa máy hàn điện tử với [09 lỗi] thường gặp (2025)

02/08/23

Chuyên mục: Kiến Thức Chung

Sửa máy hàn điện tử với [09 lỗi] thường gặp (2023)

Chắc hẳn, trong lúc sử dụng máy hàn điện tử, bất kể là anh em thợ hàn lành nghề hay mới vào nghề cũng sẽ có lúc gặp phải những lỗi kỹ thuật không mong muốn. Tìm hiểu nguyên nhân và biết cách xử lý các lỗi cơ bản sẽ giúp anh em tiết kiệm thời gian, chi phí và đảm bảo công việc không bị gián đoạn.

Vậy nguyên nhân do đâu và cách sửa máy hàn điện tử như thế nào? Sau đây, Mecsu.vn sẽ hướng dẫn anh em một số cách xử lý khi gặp những lỗi cơ bản thường gặp nhất.

Cảnh báo an toàn 2025: Máy hàn điện tử là thiết bị điện có điện áp và dòng điện cao, bên trong có các tụ điện công suất lớn có thể tích điện gây nguy hiểm ngay cả khi đã ngắt nguồn. Anh em chỉ nên thực hiện các thao tác sửa chữa bên ngoài (kiểm tra dây, nguồn, kết nối). Việc can thiệp vào bo mạch bên trong đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn về điện tử. Luôn ngắt hoàn toàn nguồn điện trước khi kiểm tra!

Các lỗi thường gặp và cách sửa máy hàn điện tử

#1 Lỗi: Nguồn điện máy hàn bị chập chờn, máy không lên nguồn

nguon dien may han bi chap chon

Hiện tượng: Anh em bật công tắc nhưng máy không lên đèn, quạt tản nhiệt không quay.

Nguyên nhân & Cách khắc phục:

Kiểm tra nguồn điện tổng: Đảm bảo ổ cắm, phích cắm, CB (aptomat) tổng không bị hỏng, lỏng lẻo hay nhảy.
Kiểm tra dây nguồn của máy: Dây nguồn có thể bị đứt ngầm (do gập nhiều) hoặc đầu phích cắm bị lỏng, cháy méo. Anh em hãy kiểm tra kỹ và thay thế nếu cần.
Kiểm tra công tắc nguồn của máy: Công tắc bật/tắt trên máy hàn có thể bị hỏng, tiếp điểm không ăn.
Kiểm tra cầu chì (nếu có): Một số máy có cầu chì bảo vệ nguồn đầu vào, kiểm tra xem cầu chì có bị đứt không.
Lỗi bo mạch nguồn: Nếu đã kiểm tra tất cả các bước trên mà máy vẫn không lên, khả năng cao là bo mạch nguồn cấp trước (mạch delay, tụ lọc...) bên trong máy đã bị lỗi. Lỗi này cần thợ chuyên nghiệp kiểm tra.

#2 Lỗi: Máy hàn bị rò rỉ điện ra vỏ

may han bi ro ri dien

Hiện tượng: Khi chạm tay vào vỏ máy (đặc biệt là khi đi chân đất hoặc tay ướt), anh em có cảm giác bị tê giật nhẹ hoặc mạnh. Đây là tình trạng cực kỳ nguy hiểm, có thể gây tai nạn chết người.

Nguyên nhân	Cách khắc phục
Máy làm việc trong môi trường ẩm ướt, máy bị dính nước mưa hoặc độ ẩm không khí quá cao làm ẩm bo mạch, các bộ phận cách điện bị ẩm.	Ngắt điện ngay lập tức! Dùng máy sấy hoặc hong khô máy thật kỹ. Bảo quản máy ở nơi khô ráo.
Môi trường có nhiều bụi kim loại (mạt sắt, bụi mài...). Lâu ngày bụi bám dày đặc vào bo mạch, gây đoản mạch, chạm chập từ đường điện vào vỏ máy.	Ngắt điện, mở vỏ máy, dùng máy nén khí (xịt hơi) để thổi sạch bụi kim loại trên bo mạch và các linh kiện. Vệ sinh định kỳ.
Đấu dây điện bên trong không đúng kỹ thuật, dây nguồn bị hở, cọ xát và chạm vào vỏ máy.	Kiểm tra các đầu nối dây, các bu lông bắt vít bên trong, đảm bảo không có điểm hở nào chạm vào vỏ.
Thiếu dây tiếp đất (nối đất): Đây là nguyên nhân phổ biến. Hầu hết các máy hàn đều yêu cầu phải được nối đất vỏ máy để triệt tiêu dòng rò.	Bắt buộc phải đấu dây tiếp đất cho vỏ máy hàn vào hệ thống tiếp địa chuẩn của xưởng hoặc cọc tiếp địa.

#3 Lỗi: Máy hàn chạy công suất yếu, hồ quang yếu, khó mồi, dính que

may han chay cong suat yeu

Hiện tượng: Anh em đã chỉnh dòng hàn (Ampe) nhưng hồ quang vẫn yếu, que hàn dễ bị dính vào vật hàn, khó bắt hồ quang.

Nguyên nhân	Cách khắc phục (Sửa máy hàn điện tử)
Nguồn điện đầu vào quá yếu: Điện áp sụt giảm (dưới 200V, thậm chí dưới 180V), đặc biệt là khi dùng chung với nhiều thiết bị khác hoặc vào giờ cao điểm.	Vặn núm điều chỉnh dòng hàn (Ampe) lên mức tối đa để bù lại. Nếu vẫn yếu, cần sử dụng ổn áp (Lioa) hoặc chọn mua loại máy hàn "que" (MMA) có công nghệ "Arc Force" và khả năng chạy điện yếu.
Dây nguồn đầu vào quá nhỏ hoặc quá dài: Dùng dây nối dài quá xa (vài chục mét) với tiết diện dây nhỏ gây sụt áp nghiêm trọng.	Sử dụng dây nối dài có tiết diện lớn (ví dụ dây 2x2.5mm² trở lên). Cắm máy hàn vào ổ cắm càng gần nguồn tổng càng tốt.
Dây hàn / Dây kẹp mass quá dài hoặc quá nhỏ: Gây sụt áp trên đường ra, làm giảm dòng hàn thực tế.	Sử dụng dây hàn/dây mass có tiết diện đủ lớn (theo khuyến cáo của nhà sản xuất) và độ dài hợp lý.
Tiếp xúc kém: Đầu nối dây hàn, dây mass vào máy bị lỏng. Kẹp mass tiếp xúc với vật hàn không tốt (qua lớp sơn, gỉ sét).	Kiểm tra và siết chặt tất cả các đầu nối, giắc cắm. Đảm bảo kẹp mass được kẹp vào vị trí sạch sẽ, tiếp xúc tốt trên vật hàn.
Lỗi bo mạch công suất / điều khiển: Hỏng hóc bên trong máy (lỗi linh kiện, chiết áp điều chỉnh dòng...).	Cần thợ chuyên nghiệp kiểm tra và sửa chữa bo mạch.

#4 Lỗi: Máy hàn chạy công suất quá mạnh, cháy que, thủng vật hàn

may han chay cong suat qua manh

Hiện tượng: Anh em đã vặn núm điều chỉnh dòng hàn xuống mức rất thấp nhưng dòng ra vẫn quá mạnh, gây cháy que hàn, bắn tung tóe, làm thủng vật hàn mỏng.

Nguyên nhân	Cách khắc phục
Hỏng chiết áp (biến trở) điều chỉnh dòng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Chiết áp bị hỏng khiến máy luôn chạy ở mức công suất tối đa.	Cần thợ điện tử kiểm tra và thay thế chiết áp mới đúng trị số.
Điện áp nguồn đầu vào quá cao: (Hiếm gặp ở Việt Nam) Nếu điện áp lưới tăng quá cao so với 220V.	Kiểm tra lại điện áp nguồn. Sử dụng ổn áp nếu cần.
Chọn sai máy: Anh em dùng máy hàn công nghiệp công suất quá lớn (ví dụ 300A-400A) để hàn vật liệu quá mỏng (như sắt hộp 0.8mm). Dòng điện tối thiểu của máy vẫn còn quá lớn.	Chọn máy hàn có dải dòng điện phù hợp. Ví dụ, để hàn sắt mỏng nên dùng máy hàn que 200A hoặc máy hàn MIG.

#5 Lỗi: Máy đang hoạt động lại tạm dừng (Ngắt đột ngột)

Nếu anh em đang hàn mà máy đột ngột dừng lại, hãy kiểm tra các trường hợp sau:

may dang hoat dong lai tam dung

Trường hợp 1: Đèn báo tắt, không có tín hiệu ra, quạt không quay

Tức là máy bị mất nguồn hoàn toàn. Nguyên nhân và cách khắc phục tương tự như Lỗi #1 (Nguồn điện chập chờn).

Nguyên nhân	Cách khắc phục
Kết nối công tắc nguồn, dây nguồn bị lỏng, hỏng.	Kiểm tra và kết nối lại, thay thế nếu cần.
Điện áp đầu vào quá cao hoặc quá thấp gây kích hoạt chế độ bảo vệ của máy.	Kiểm tra lại nguồn điện, đảm bảo ổn định.
Bo mạch nguồn cấp trước bên trong bị lỗi.	Cần thợ chuyên nghiệp thay thế bo mạch nguồn.

Trường hợp 2: Đèn báo tắt, không có tín hiệu ra, nhưng quạt vẫn chạy

Hiện tượng: Quạt tản nhiệt vẫn quay vù vù nhưng máy không hàn được, đèn báo nguồn có thể tắt.

Nguyên nhân	Cách khắc phục (Cần thợ chuyên nghiệp)
Lỗi kết nối bên trong thiết bị hàn (cáp nguồn cấp cho bo công suất, bo điều khiển).	Mở máy, kiểm tra các giắc cắm, cáp kết nối giữa các bo mạch.
Hỏng bo mạch điều khiển (Control PCB) hoặc bo mạch công suất (Inverter PCB). Có thể hỏng MOSFET/IGBT công suất, hỏng máy biến áp xung, hỏng diode chỉnh lưu đầu ra...	Kiểm tra các linh kiện trên bo mạch (MOSFET, Diode...), thay thế linh kiện bị lỗi. Đây là lỗi nặng, cần thợ có tay nghề cao.

Trường hợp 3: Đèn báo lỗi (OC) bật sáng, không có tín hiệu ra

Hiện tượng: Máy đang hàn thì ngắt, quạt vẫn quay, đèn nguồn vẫn sáng nhưng đèn báo lỗi (thường ký hiệu là OC - Over Current/Overheat, hoặc có hình nhiệt kế) bật sáng.

Nguyên nhân	Cách khắc phục
Bảo vệ quá nhiệt (Overheat): Anh em hàn liên tục ở dòng cao, vượt quá chu kỳ tải (Duty Cycle) của máy, khiến các linh kiện bên trong quá nóng.	Ngừng hàn ngay! Giữ nguyên nguồn điện, không tắt máy để quạt tản nhiệt tiếp tục chạy làm mát các linh kiện bên trong. Đợi khoảng 5-15 phút cho máy nguội, đèn OC tắt thì có thể hàn tiếp. Lần sau, nên hàn có quãng nghỉ.
Bảo vệ quá dòng (Over Current) / Chập tải: Dây hàn, kìm hàn bị chạm chập. Hoặc lỗi phần cứng nghiêm trọng.	Tắt máy, kiểm tra lại toàn bộ dây hàn, kìm hàn. Nếu đèn OC vẫn sáng ngay khi khởi động, máy đã bị lỗi bo mạch công suất (chập MOSFET/IGBT).
Lỗi mạch hồi tiếp (Feedback): Mạch báo lỗi hoạt động sai.	Cần thợ chuyên nghiệp kiểm tra bo mạch điều khiển.

Trường hợp 4: Kết nối nguồn nhưng không thấy máy phản hồi (Giống Lỗi #1)

Đây chính là lỗi mất nguồn hoàn toàn, anh em xem lại các nguyên nhân ở Lỗi #1.

Nguyên nhân	Cách khắc phục (Cần thợ chuyên nghiệp)
Kết nối nguồn, công tắc bị hỏng.	Kiểm tra và kết nối lại / thay thế.
Hỏng các điện trở mồi, tụ điện trên bo mạch nguồn cấp trước.	Kiểm tra và thay thế linh kiện lỗi.
Hỏng cầu chỉnh lưu (Bridge Rectifier) hoặc hỏng nặng bo mạch nguồn.	Kiểm tra, thay thế cầu chỉnh lưu, sửa chữa bo nguồn.

MUA NGAY HÀNG CÔNG NGHIỆP CÓ SẴN - GIAO NGAY TẠI MECSU

Tham khảo thêm tại Mecsu

>>> 1000+ Mã Sản Phẩm của thương hiệu Bosch: https://mecsu.vn/thuong-hieu/bosch

>>> 350+ Mã Sản Phẩm của thương hiệu Sata: https://mecsu.vn/thuong-hieu/sata

Mời anh em xem thêm:

Trên đây là bài viết chỉ ra cách sửa máy hàn điện tử với những lỗi thông dụng mà anh em thường gặp. Hy vọng với những hướng dẫn trên đây, anh em sẽ có thể tự "bắt bệnh" và khắc phục được những lỗi cơ bản, cũng như biết khi nào cần gọi thợ chuyên nghiệp để sử dụng máy hàn của mình một cách an toàn và đúng cách.