Router (bộ định tuyến): cấu tạo & cách hoạt động (2025)

Router rất phổ biến trong lĩnh vực công nghệ thông tin, truyền dữ liệu trong gia đình, văn phòng, các xí nghiệp,…. Thế nhưng, không phải ai cũng hiểu rõ về thiết bị này. Bài viết dưới đây sẽ giúp anh em tìm hiểu về router là gì? Cấu tạo và hoạt động của nó như thế nào?

1. Router là gì?

Router hay còn gọi là bộ định tuyến hoặc thiết bị định tuyến. Đây là một thiết bị mạng máy tính được dùng để chuyển tiếp gói dữ liệu giữa các mạng máy tính. Router thực hiện các chức năng định hướng lưu lượng trên internet.

Và dữ liệu sẽ được gửi qua mạng internet thông qua các trang web hoặc email ở dạng gói dữ liệu. Một gói dữ liệu thường được chuyển từ Router này sang router khác cho đến khi nào đến được đích gửi thì mới dừng lại.

Router wifi là bộ phát wifi được sử dụng rất phổ biến hiện nay ở khắp mọi nơi từ gia đình đến cửa hàng, văn phòng. Bộ phát wifi cho phép người dùng chia sẻ kết nối internet tới các thiết bị điện tử như laptop, máy tính, điện thoại,….

Thông qua đó, người dùng có thể đọc báo, xem phim, làm việc, trò chuyện, gửi tin tức, chơi điện tử thoải mái từ nhiều thiết bị, nhiều người dùng mà không bị hạn chế như 3G.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại Router khác nhau với giá cả đa dạng. Tuy nhiên cách thức hoạt động của chúng đều dựa trên nguyên tắc chung. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng của từng người có thể chọn loại phù hợp.

2. Cấu tạo và Nguyên lý hoạt động của Router

→ Cấu tạo router

Router có cấu tạo thường gồm :

• Cổng mạng LAN (Mạng cục bộ): Có thể có 1 hoặc nhiều cổng. Hiện nay thường các Router đều có 2 cổng LAN trở lên giúp kết nối từ modem chính đến các thiết bị đầu cuối (tivi, laptop, máy tính,…) để sử dụng mạng internet thông qua cáp mạng. Trên thị trường cổng LAN cũng rất đa dạng với nhiều tốc độ khác nhau đáp ứng được độ truyền tải cao và nhanh chóng.
• Cổng WAN (Mạng diện rộng): Có 1 hoặc 2 cổng, nhưng thường sử dụng là 1. Đối với một số Router chuyên dùng thì sẽ có 2 cổng WAN. Cổng WAN nằm ở mặt sau Router, được sử dụng để kết nối với modem (của nhà cung cấp ISP) để lấy tín hiệu Internet và chia sẻ cho các thiết bị khác.
• Anten (Ăng-ten): Dùng để phát sóng wifi. Có thể là anten ngoài hoặc ăngten ngầm. Hiện nay, phổ biến thường là anten ngoài. Về lý thuyết, số lượng anten càng nhiều thì càng tăng cường độ và phạm vi phát sóng Wifi.

Ngoài ra, cấu tạo Router còn có cổng cắm điện, nút reset, đèn tín hiệu,….

→ Nguyên lý hoạt động Router WiFi

Để Router WiFi hoạt động và phát sóng được Wifi, đầu tiên cần phải kết nối Router với Modem thông qua dây cáp mạng. Dây này cắm từ cổng LAN trên modem chính vào cổng WAN trên Router.

Các thiết bị trong hệ thống mạng đều có địa chỉ IP riêng để Router có thể định tuyến (gửi) gói dữ liệu một cách chính xác. Quy trình này được thực hiện trong một khoảng thời gian rất ngắn và không làm gián đoạn đường truyền.

Như vậy, Router sẽ có nhiệm vụ gửi gói dữ liệu giữa 2 hoặc nhiều hệ thống mạng. Nó là điểm phát sóng WiFi để các thiết bị nhận (điện thoại, máy tính, tivi,…) kết nối thông qua sóng WiFi hoặc cắm dây LAN để sử dụng các dịch vụ mạng internet.

→ Chức năng bộ định tuyến

Sau khi đã biết router là gì và nguyên lý làm việc của nó như thế nào thì chắc hẳn anh em cũng đã biết được chức năng của bộ định tuyến là gì rồi. Hiểu một cách đơn giản, chức năng của bộ định tuyến là truyền tải dữ liệu giữa các mạng.

Bộ định tuyến sẽ đảm bảo từng thiết bị có một địa chỉ IP duy nhất để gói dữ liệu được gửi đúng vị trí đích đến một cách chính xác. Ngay cả khi nhiều thiết bị gửi dữ liệu cùng một lúc thì bộ định tuyến vẫn xử lý rất nhanh và chuẩn xác.

Nhờ đó, các đường truyền mạng được phân phối đều hơn tới tất cả các thiết bị sử dụng mạng internet trong khu vực.

3. Thiết bị định tuyến (Router) có tốt không? (Ưu/Nhược điểm)

Để đánh giá được thiết bị định tuyến có tốt không, anh em hãy tìm hiểu các ưu và nhược điểm sau nhé.

→ Ưu điểm

Dễ nhận thấy, router ngày nay được sử dụng phổ biến gần như là một thiết bị công nghệ không thể thiếu. Lý do đơn giản là nó có nhiều ưu điểm như:

• Cho phép phân phối các gói dữ liệu một cách có tổ chức giúp giảm tải dữ liệu truyền tải.
• Giúp chia sẻ kết nối mạng với nhiều thiết bị khác nhau như tivi, điện thoại, laptop, máy tính bảng,…qua đó giúp tăng hiệu suất làm việc.

• Router giúp kết nối ổn định, đường truyền nhanh chóng và đáng tin cậy với độ bảo mật cao giữa các host mạng.
• Ngoài ra, trong trường hợp bộ phận chính không chuyển được gói dữ liệu, router có thể sử dụng những bộ phận thay thế.

→ Nhược điểm

Dù có nhiều ưu điểm nhưng đôi khi router cũng tồn tại vài vấn đề. Chẳng hạn như khi quá nhiều thiết bị cùng sử dụng, kết nối có thể bị chậm lại (tắc nghẽn) nếu router không đủ mạnh.

4. Có bao nhiêu loại Router?

Trên thị trường có nhiều loại Router, có thể kể đến như:

#1 Core Router

Loại Router này thường được các nhà cung cấp dịch vụ (ISP) hoặc các trung tâm dữ liệu lớn (Google, Amazon,…) sử dụng. Chúng là "xương sống" của Internet, cung cấp băng thông tối đa để kết nối các Router hoặc switch bổ sung.

Router này thích hợp dùng cho các tập đoàn rất lớn, trong khi đó hầu hết các công ty nhỏ và gia đình không cần đến Core Router.

#2 Edge router

Edge Router hay còn được biết đến là gateway router (bộ định tuyến cổng). Nó là điểm kết nối ngoài cùng của mạng (ví dụ: mạng gia đình, mạng công ty) để kết nối với mạng bên ngoài (Internet) và phân phối dữ liệu cho người dùng cuối.

#3 Wired Router (Router có dây)

Dòng router có dây kết nối với máy tính thông qua dây cáp. Nó có một cổng WAN để kết nối với Modem (nhận Internet) và nhiều cổng LAN để phân phối Internet đến các máy tính.

Router này sử dụng tường lửa (Firewall) SPI để gia tăng tính bảo mật trong quá trình chuyển các gói dữ liệu.

#4 Wireless router (router không dây)

Wireless Router (Router WiFi) là loại được sử dụng nhiều nhất trong mạng gia đình và văn phòng hiện nay. Nó làm tất cả chức năng của router có dây, nhưng thêm vào đó là khả năng phát sóng WiFi (WLAN).

Dòng sản phẩm không dây phân phối dữ liệu bằng cách sử dụng một hoặc nhiều anten và thiết lập mạng cục bộ không dây.

#5 Virtual Router (Router ảo)

Đây là một phần mềm cho phép ảo hóa các chức năng của router trên đám mây hoặc trên một máy chủ và phân phối dưới dạng dịch vụ (service). Những router này được sử dụng lý tưởng cho các doanh nghiệp lớn, cần sự linh hoạt, chi phí rẻ và khả năng mở rộng dễ dàng.

5. Hướng dẫn sử dụng và chọn mua Wifi Router (Cập nhật 2025)

→ Cách chọn bộ định tuyến tốt như thế nào?

Để chọn được bộ định tuyến tốt cho nhu cầu công việc, giải trí cần phải cân nhắc nhiều yếu tố như:

• Tốc độ và Chuẩn Wi-Fi: Tốc độ kết nối nối nhanh, đường truyền ổn định. Tốc độ truy cập của Router WiFi hiện nay rất đa dạng, từ vài trăm Mbps đến hàng ngàn Mbps. Anh em nên ưu tiên các chuẩn mới như Wi-Fi 6 (802.11ax) hoặc Wi-Fi 6E (và Wi-Fi 7 nếu có) để đạt tốc độ cao nhất.
• Phạm vi phát sóng: Thể hiện qua số lượng và hiệu suất của anten. Đối với nhà nhiều tầng, văn phòng rộng hoặc tường dày, anh em nên chọn loại có anten độ lợi cao hoặc sử dụng hệ thống Mesh WiFi.
• Độ bảo mật: Nên chọn Router hỗ trợ chuẩn bảo mật mới nhất là WPA3 để đảm bảo an toàn tối đa. (Chuẩn WPA2, thường gọi là WP2, vẫn phổ biến nhưng WPA3 sẽ an toàn hơn).

• Băng tần: Trên thị trường các Router thường có 2 loại băng tầng đơn và băng tần kép. Nên chọn loại băng tần kép (Dual-band) trở lên. Các loại cao cấp hơn như băng tần ba (Tri-band) hoặc router Wi-Fi 6E/7 (sử dụng băng tần 6Ghz mới) sẽ cung cấp thêm nhiều kênh, giảm nhiễu và hoạt động ổn định hơn.
• Phần cứng (RAM/CPU): Đối với các dòng Router cao cấp sẽ có thêm Ram và bộ xử lý. Dung lượng Ram càng lớn, bộ xử lý càng mạnh thì các tác vụ (như stream 4K, chơi game, nhiều thiết bị kết nối) càng nhanh và mượt mà hơn.
• Thương hiệu: Các Router tốt nhất luôn được sản xuất và cung cấp bởi các thương hiệu uy tín, được nhiều người biết đến như Asus, Tp-Link, D-Link, Netgear, Linksys…

→ Router khác gì Modem?

Vì các modem hiện đại thường được trang bị router tích hợp (gọi là Modem-Router 2-trong-1), nên sự khác biệt giữa modem và router thường không được nhiều người quan tâm lắm. Nhưng chúng có các chức năng riêng biệt:

• Modem (Modulator-Demodulator): Là thiết bị "cửa ngõ" kết nối nhà bạn với nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP). Nó chuyển đổi tín hiệu từ ISP (như cáp quang, cáp đồng) thành tín hiệu số mà máy tính có thể hiểu. Nó chỉ cấp Internet cho một thiết bị.
• Router (Bộ định tuyến): Là thiết bị "chia sẻ" kết nối Internet từ Modem đến nhiều thiết bị khác (qua WiFi hoặc dây LAN) và quản lý mạng nội bộ (LAN) của bạn.

Nói cách khác, Modem mang Internet vào nhà, còn Router phân phát Internet đó cho các thiết bị trong nhà.

→ Khi nào cần dùng Router?

Dù chỉ cần dùng Modem để kết nối Internet cho một thiết bị (như PC), nhưng để đảm bảo tính bảo mật và chia sẻ mạng, thì anh em luôn nên sử dụng Router.

Người dùng cần Router vì:

1. Nó cung cấp Internet cho nhiều thiết bị (điện thoại, laptop, TV...) hoạt động cùng lúc.
2. Nó tạo ra một mạng cục bộ (LAN), cho phép các thiết bị trong nhà "nói chuyện" với nhau (ví dụ: truyền file từ điện thoại sang TV).
3. Nó cung cấp lớp bảo mật (Tường lửa) đầu tiên, bảo vệ các thiết bị của bạn khỏi các mối đe dọa trực tiếp từ Internet.

Chúng ta có thể sử dụng mạng cục bộ khi không có Internet hoặc Modem nhưng không thể không có Router.

6. Các giao thức thiết bị định tuyến

Router có các giao thức (ngôn ngữ) giúp chúng xác định và nhận diện các Router khác trên mạng, theo dõi các điểm đến và đưa ra quyết định về nơi gửi dữ liệu.

#1 Open Shortest Path First (OSPF)

Giao thức này được sử dụng để tìm đường dẫn tốt nhất (ngắn nhất) cho các gói khi chúng đi qua một tập hợp các mạng kết nối. Giao thức này được chỉ định bởi IETF (Engineering Task Force) và là một trong số các Interior Gateway Protocol (IGP) phổ biến nhất.

#2 Border Gateway Protocol (BGP)

BGP là giao thức cốt lõi của Internet. Nó giúp quản lý các gói được định tuyến trên Internet thông qua việc trao đổi thông tin giữa các Edge Router của các nhà mạng lớn.

Giao thức BGP cung cấp đường truyền ổn định và đảm bảo cho Router thích ứng nhanh chóng và gửi gói dữ liệu thông qua các kết nối khác nếu đường dẫn mạng Internet gặp sự cố.

#3 Interior Gateway Routing Protocol (IGRP)

IGRP (hiện đã lỗi thời) xác định thông tin định tuyến giữa các cổng, sau đó có thể được sử dụng bởi các giao thức mạng khác nhằm chỉ định cách thức truyền tải.

#4 Enhanced Interior Gateway Routing Protocol (EIGRP)

Giao thức này được phát triển từ IGRP (bởi Cisco, nay đã là chuẩn mở). Nó giúp truy tìm tuyến đường mới nhanh chóng nếu một tuyến đường bị hỏng và cập nhật thông tin hiệu quả.

#5 Exterior Gateway Protocol (EGP)

EGP (hiện đã lỗi thời, được thay thế bởi BGP) giúp xác định các thông tin định tuyến được sử dụng giữa các máy chủ trên Internet để trao đổi thông tin định tuyến.

#6 Routing Information Protocol (RIP)

Đây là một trong những giao thức định tuyến ban đầu (cũng đã cũ) để xác định các Router nên chia sẻ thông tin khi di chuyển lưu lượng trong các nhóm mạng cục bộ được kết nối với nhau.

 Mời anh em xem thêm nhé:

•  Sóng vô tuyến: cách hoạt động & phân loại
•  HDMI là gì? Có bao nhiêu loại HDMI & ưu nhược điểm
•  Định luật Faraday - Công thức, ứng dụng, bài tập

Như vậy, bài viết trên đã giúp các anh em tìm hiểu về Router là gì và các thông tin xung quanh thiết bị điện tử này. Hy vọng qua bài viết sẽ giúp anh em ứng dụng vào công việc và cuộc sống, tìm mua được Router tốt nhất theo nhu cầu của mình.