Bạc lót ổ trục, hay còn gọi là "bearing bushing", là một chi tiết nhỏ nhưng đóng vai trò quan trọng trong các hệ thống cơ khí, giúp giảm ma sát, chịu lực, và bảo vệ các bộ phận chuyển động quay

Bạc Lót Ổ Trục Là Gì? Công Dụng, Phân Loại và Ứng Dụng Trong Công Nghiệp 2025

Bạc lót ổ trục, hay còn gọi là "bearing bushing", là một chi tiết nhỏ nhưng đóng vai trò quan trọng trong các hệ thống cơ khí, giúp giảm ma sát, chịu lực, và bảo vệ các bộ phận chuyển động quay. Dù không được chú ý nhiều, bạc lót là yếu tố then chốt đảm bảo sự ổn định và tuổi thọ của máy móc. Trong bài viết này, Mecsu sẽ cùng bạn tìm hiểu bạc lót ổ trục là gì, công dụng, phân loại, và ứng dụng thực tế trong các ngành công nghiệp năm 2025.

1. Bạc Lót Ổ Trục Là Gì?

Bạc lót ổ trục là chi tiết cơ khí được lắp đặt giữa trục quay và vỏ máy, đóng vai trò như một lớp đệm giảm ma sát và bảo vệ các bề mặt tiếp xúc. Bạc lót thường được sử dụng trong các cụm máy có chuyển động quay, như trục khuỷu, trục cam, trục dẫn hướng, hoặc trục truyền động.

Trong tiếng Anh, bạc lót được gọi là bearing bush, bearing bushing, hoặc đơn giản là bushing. Bạc lót khác với vòng bi (ball bearing) ở chỗ nó thường không sử dụng con lăn mà dựa vào bề mặt trượt nhẵn hoặc lớp bôi trơn để hoạt động.

2. Cấu Tạo và Vật Liệu Chế Tạo Bạc Lót

2.1 Cấu Tạo

Bạc lót có thiết kế đơn giản nhưng yêu cầu cao về độ chính xác và khả năng chịu lực. Cấu trúc cơ bản bao gồm:

• Hình dạng: Hình ống trụ, bán nguyệt, hoặc mặt bích, tùy thuộc vào vị trí lắp đặt.

• Lỗ trượt: Bề mặt tiếp xúc với trục, đòi hỏi độ nhẵn cao (Ra 0.4-0.8 µm) và đồng tâm.

• Rãnh hoặc lỗ bôi trơn (tùy chọn): Phân phối dầu hoặc mỡ bôi trơn, giảm ma sát và nhiệt độ.

• Lớp phủ (nếu có): Một số bạc lót được phủ PTFE, thiếc, hoặc graphite để tăng khả năng tự bôi trơn và chống ăn mòn.

2.2 Vật Liệu Chế Tạo

Vật liệu chế tạo bạc lót được lựa chọn dựa trên tải trọng, tốc độ quay, và môi trường làm việc. Các vật liệu phổ biến bao gồm:

• Hợp kim đồng (bronze, đồng thiếc, đồng chì): Chịu tải trung bình đến cao, chống mài mòn tốt, phù hợp cho động cơ ô tô, máy bơm.

• Hợp kim nhôm: Nhẹ, chịu nhiệt tốt, thường dùng trong ngành ô tô và hàng không.

• Thép hoặc thép không gỉ: Độ bền cao, chịu lực tốt, dùng cho máy móc công nghiệp nặng.

• Nhựa kỹ thuật (PTFE, POM, Nylon): Tải nhẹ, tự bôi trơn, phù hợp cho môi trường không cần dầu mỡ, như thực phẩm hoặc y tế.

• Composite: Kết hợp kim loại, polyme, và sợi thủy tinh, chịu ăn mòn và tải trọng cao, dùng trong ngành tàu thủy và hóa chất.

Dữ liệu tham khảo: PLB Việt Nam cho biết hợp kim đồng chiếm hơn 50% vật liệu chế tạo bạc lót tại thị trường Việt Nam năm 2025.

3. Phân Loại Bạc Lót Ổ Trục

Bạc lót được phân loại dựa trên cấu tạo, cơ chế hoạt động, và đặc điểm kỹ thuật. Các loại chính bao gồm:

• Bạc lăn (bạc bi):

• Có lớp vỏ kim loại và hệ thống bi nhỏ bên trong, giảm ma sát thông qua chuyển động lăn.

• Ví dụ: Bạc lót bi dẫn hướng, dùng trong máy CNC hoặc trục dẫn hướng.

• Ưu điểm: Ma sát thấp, tốc độ quay cao.

• Ứng dụng: Hệ thống truyền động, máy công cụ.

• Bạc trơn:

• Không có bi lăn, hoạt động dựa trên bề mặt trượt nhẵn và lớp bôi trơn (dầu, mỡ, hoặc vật liệu tự bôi trơn).

• Ví dụ: Bạc lót đồng SF1, bạc lót nhựa PTFE.

• Ưu điểm: Cấu trúc đơn giản, chi phí thấp, dễ thay thế.

• Ứng dụng: Trục khuỷu động cơ, máy bơm nước.

• Bạc tự bôi trơn (có điểm than bôi trơn):

• Chứa các hạt graphite, PTFE, hoặc than chì trên bề mặt, tạo khả năng tự bôi trơn mà không cần dầu mỡ.

• Ví dụ: Bạc lót đồng tự bôi trơn OILES, bạc lót SF6.

• Ưu điểm: Không cần bảo trì, phù hợp cho môi trường khắc nghiệt (nhiệt độ cao, hóa chất).

• Ứng dụng: Máy dệt, thiết bị thực phẩm, tàu thủy.

• Bạc lót mặt bích:

• Có thêm mặt bích để định vị, chịu tải kết hợp (hướng tâm và dọc trục).

• Ví dụ: Bạc lót mặt bích SF-F, dùng trong bánh xe nâng hoặc cốt máy.

• Ứng dụng: Xe nâng, máy nông nghiệp, hệ thống treo ô tô.

4. Công Dụng Chính Của Bạc Lót Ổ Trục

Bạc lót ổ trục mang lại nhiều lợi ích thiết yếu, đảm bảo hiệu suất và độ bền cho hệ thống máy móc. Các công dụng chính bao gồm:

• Hạn chế ma sát:
  Giảm lực ma sát giữa trục và vỏ máy, giúp chuyển động quay êm ái, tiết kiệm năng lượng, và tránh kẹt máy.

• Chịu lực và phân tán tải trọng:
  Hấp thụ và phân bố đều tải trọng từ trục, ngăn ngừa biến dạng hoặc hư hỏng cơ học.

• Tản nhiệt:
  Hấp thụ nhiệt sinh ra từ ma sát và truyền ra ngoài, giữ cho máy móc hoạt động ổn định ở nhiệt độ an toàn.

• Chống mài mòn:
  Bảo vệ trục và ổ trục khỏi hao mòn do tiếp xúc trực tiếp, kéo dài tuổi thọ thiết bị.

• Ngăn ngừa ăn mòn hóa học:
  Một số bạc lót (như bạc composite hoặc nhựa PTFE) chống ăn mòn trong môi trường ẩm, hóa chất, hoặc nước biển.

Dữ liệu tham khảo: Theo Kỷ Nguyên Máy, bạc lót tự bôi trơn có thể giảm ma sát đến 70% so với bạc lót thông thường trong điều kiện không bôi trơn.

5. Ứng Dụng Thực Tế Của Bạc Lót Ổ Trục

Bạc lót ổ trục được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp và đời sống, nhờ tính linh hoạt và hiệu quả. Các ứng dụng tiêu biểu bao gồm:

• Ngành cơ khí chế tạo máy:

• Trục động cơ, máy bơm, máy nén khí, máy ép nhựa.

• Ví dụ: Bạc lót đồng J-1816 dùng trong trục chính máy công nghiệp.

• Ngành ô tô và xe máy:

• Trục cam, trục khuỷu, piston, hệ thống treo, hộp số.

• Ví dụ: Bạc lót Koyo 6204-2RS cho bánh xe xe CBR hoặc trục động cơ.

• Ngành hàng không và tàu thủy:

• Ổ trục tua-bin, trục chân vịt, máy phát điện.

• Ví dụ: Bạc lót composite chịu ăn mòn dùng trong trục chân vịt tàu thủy.

• Ngành năng lượng:

• Turbine gió, máy phát điện, bơm dầu khí.

• Ví dụ: Bạc lót mặt bích SF-F cho hệ thống truyền động turbine.

• Ngành nông nghiệp:

• Máy cày, máy gặt, bơm tưới tiêu.

• Ví dụ: Bạc lót nhựa POM dùng trong bơm nước nông nghiệp.

• Thiết bị gia dụng và điện tử:

• Quạt điện, máy giặt, máy khoan, ổ cứng máy tính.

• Ví dụ: Bạc lót nhựa tự bôi trơn trong quạt tản nhiệt laptop.

6. Một Số Mã Bạc Lót Ổ Trục Phổ Biến

Dưới đây là một số mã bạc lót phổ biến tại thị trường Việt Nam, được cung cấp bởi các thương hiệu uy tín như Koyo, OILES, và Misumi:

Nguồn tham khảo: PLB Việt Nam, Bạc lót ổ trục là gì? Công dụng và phân loại, plb.vn, 11/06/2025.

7. Tại Sao Chọn Bạc Lót Ổ Trục Từ Mecsu?

Mecsu là nhà phân phối thiết bị công nghiệp hàng đầu Việt Nam, cung cấp các loại bạc lót ổ trục chính hãng từ SKF, Koyo, OILES, và Misumi. Chúng tôi cam kết:

• Sản phẩm chính hãng: Đầy đủ chứng nhận CO, CQ, đảm bảo chất lượng quốc tế.

• Đa dạng mẫu mã: Hơn 3.500 loại bạc lót, từ bạc trơn, bạc lăn đến bạc tự bôi trơn.

• Tư vấn kỹ thuật 24/7: Hỗ trợ chọn bạc lót phù hợp với tải trọng, tốc độ, và môi trường làm việc.

• Giao hàng nhanh: Phục vụ toàn quốc, kho hàng lớn tại TP.HCM và Hà Nội.

Liên hệ ngay:

• Website: mecsu.vn

• Hotline: Có trên website

Bạc lót ổ trục là chi tiết nhỏ nhưng không thể thiếu, giúp giảm ma sát, chịu lực, tản nhiệt, và bảo vệ máy móc khỏi mài mòn, ăn mòn. Với các loại bạc lăn, bạc trơn, và bạc tự bôi trơn, bạc lót đáp ứng đa dạng nhu cầu từ ô tô, hàng không, đến thiết bị gia dụng. Hiểu rõ cấu tạo, công dụng, và phân loại bạc lót sẽ giúp bạn tối ưu hóa hiệu suất và tuổi thọ thiết bị.

Hãy chọn Mecsu để sở hữu các loại bạc lót chất lượng cao, chính hãng, cùng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp. Liên hệ ngay hôm nay để được hỗ trợ tốt nhất!

Xem thêm:

• Hướng dẫn chọn bạc lót ổ trục phù hợp

• So sánh bạc lót và vòng bi: Khi nào nên dùng loại nào?

• Top 10 thương hiệu bạc lót uy tín 2025