Bulong Inox 304 (DIN 931/933): Khám Phá Chi Tiết & Ứng Dụng Vật Tư Liên Kết Vượt Trội

Giới thiệu về bulong inox 304

Bulong inox 304, tên tiếng Anh là Grade 304 Stainless Steel Hex Bolt, thường được gọi dân dã là ốc vít inox 304, hay bulong lục giác inox 304, là một trong những loại vật tư liên kết phổ biến và đáng tin cậy nhất trên thị trường hiện nay. Đây là loại bulong có đầu hình lục giác đều, thân trụ tròn được tiện ren (có thể là ren suốt hoặc ren lửng) và được chế tạo chủ yếu từ thép không gỉ mác SUS 304 – một hợp kim nổi bật với thành phần chứa khoảng 18% Crom và 8% Niken.

Sự kết hợp này mang đến cho bulong inox 304 khả năng chống ăn mòn, chống oxy hóa vượt trội trong nhiều môi trường thông thường (không khí, nước ngọt, hóa chất nhẹ), cùng với vẻ ngoài sáng bóng, sạch sẽ và độ bền cơ học đáng kể (độ bền kéo thường đạt 515-700 MPa). Chúng được thiết kế để kết hợp hoàn hảo với đai ốc (êcu) hoặc các lỗ ren trong cùng kích thước, tạo ra mối ghép chắc chắn nhưng vẫn linh hoạt, dễ dàng tháo lắp và điều chỉnh khi cần.

Cấu tạo của bulong inox 304

Hiểu rõ cấu tạo giúp bạn lựa chọn và sử dụng ốc vít inox 304 hiệu quả hơn. Về cơ bản, một chiếc bulong lục giác inox 304 gồm hai phần chính:

Chi tiết cấu tạo

• Phần đầu bulong (Head): Có dạng hình lục giác đều (6 cạnh bằng nhau). Đây là đặc điểm nhận dạng chính của loại bulong này.
• Phần thân bulong (Body/Shank): Là phần hình trụ tròn kéo dài từ dưới đầu bulong. Phần thân có thể được tiện ren toàn bộ hoặc chỉ một phần.

Công dụng các bộ phận

• Phần đầu bulong (Head): Cung cấp bề mặt phẳng để các dụng cụ như cờ lê, mỏ lết, hoặc đầu tuýp có thể kẹp chặt và tác dụng lực siết (momen xoắn) lên bulong, giúp cố định hoặc tháo rời mối ghép. Kích thước của đầu lục giác (thường gọi là size khóa hoặc AF - Across Flats) được tiêu chuẩn hóa theo đường kính ren.
• Phần thân bulong (Body/Shank): Là phần chịu lực chính của bulong, bao gồm cả lực kéo và lực cắt (đặc biệt với ren lửng). Phần ren được thiết kế để ăn khớp với ren của đai ốc hoặc lỗ ren tương ứng, tạo ra lực kẹp giữ chặt các chi tiết cần liên kết.

Các tiêu chuẩn kỹ thuật của bulong inox 304 tại Mecsu

Để đảm bảo chất lượng, kích thước và khả năng lắp lẫn, bulong inox 304 thường được sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế. Tại Mecsu, hai tiêu chuẩn phổ biến nhất bạn sẽ gặp là:

• DIN 933 (ISO 4017): Quy định cho bulong lục giác ngoài, ren suốt toàn bộ thân (fully threaded hex head bolts). Đây là lựa chọn thông dụng khi cần lực kẹp tối đa dọc chiều dài bulong và không yêu cầu cao về khả năng chịu cắt trên thân. Thường dùng để kẹp chặt các chi tiết mỏng hoặc khi cần điều chỉnh vị trí đai ốc linh hoạt trên thân ren.
• DIN 931 (ISO 4014): Quy định cho bulong lục giác ngoài, ren lửng (partially threaded hex head bolts). Loại này có một phần thân trơn không ren, giúp tăng cường khả năng chịu lực cắt ngang qua mối ghép. Chiều dài phần ren thường được cố định theo tiêu chuẩn cho từng đường kính. Lý tưởng cho việc liên kết các kết cấu chịu tải trọng lớn, nơi phần thân trơn nằm trong lỗ khoan của các chi tiết ghép

Ký hiệu của bulong inox 304 (A2-70)

A2:

• "A" là viết tắt của "Austenitic", nghĩa là thép không gỉ thuộc nhóm austenitic (có cấu trúc tinh thể austenite, không nhiễm từ).
• "2" chỉ loại thép không gỉ cụ thể trong nhóm austenitic, tương ứng với inox 304 (thành phần chính: 18% crom, 8% niken).

70:

• Chỉ cấp độ bền kéo (tensile strength) của bulong, tính bằng 1/10 của độ bền kéo tối thiểu (MPa).
• 70 = 700 MPa, nghĩa là bulong có độ bền kéo tối thiểu là 700 MPa, thuộc loại bulong có độ bền trung bình-cao.

Ý nghĩa tổng quát: Bulong inox 304 A2-70 là bulong làm từ thép không gỉ 304, có độ bền kéo tối thiểu 700 MPa, phù hợp cho các ứng dụng cần độ bền và khả năng chống ăn mòn tốt.

Vật liệu chính

Inox 304 (còn gọi là thép không gỉ SUS 304, AISI 304) là loại thép không gỉ thuộc nhóm Austenitic phổ biến nhất thế giới. Thành phần hóa học chính bao gồm:

• Sắt (Fe): Thành phần nền
• Crom (Cr): Khoảng 18-20% (Tạo lớp màng oxit thụ động, chống ăn mòn)
• Niken (Ni): Khoảng 8-10.5% (Ổn định cấu trúc Austenitic, tăng độ dẻo, chống ăn mòn)
• Cacbon (C): Dưới 0.08% (Hàm lượng carbon thấp giúp tránh kết tủa cacbua crom khi hàn, giữ khả năng chống ăn mòn)

Các nguyên tố khác như Mangan (Mn), Silic (Si), Photpho (P), Lưu huỳnh (S) với tỷ lệ rất nhỏ.

So sánh các loại vật liệu

• Inox 201: Inox 201 rẻ hơn do dùng Mangan thay thế một phần Niken. Tuy nhiên, khả năng chống ăn mòn kém hơn đáng kể so với 304, dễ bị rỉ sét trong môi trường ẩm ướt hoặc có muối.
• Inox 316: Inox 316 đắt hơn nhưng chứa thêm Molypden (Mo), giúp tăng cường khả năng chống ăn mòn, đặc biệt là ăn mòn lỗ (pitting) trong môi trường Clorua (nước biển, hóa chất). Là lựa chọn tốt hơn cho môi trường khắc nghiệt.
• Thép Carbon (Mạ Kẽm/Đen): Loại này thường có độ bền cao hơn và giá rẻ hơn nhiều. Tuy nhiên, khả năng chống ăn mòn rất kém nếu không có lớp mạ bảo vệ. Lớp mạ kẽm (điện phân hoặc nhúng nóng) cải thiện khả năng chống gỉ nhưng vẫn thua xa Inox 304 trong dài hạn hoặc khi lớp mạ bị trầy xước.

Mức giá

• Tùy kích thước và số lượng, giá dao động từ 428 đ (M3x6) đến hơn 1.000 đ/con (M4x40)

Bảng thông số kích thước bulong inox 304

Phân loại bulong inox 304

Theo kiểu ren

• Bulong Inox 304 ren suốt (DIN 933) có ren toàn thân, linh hoạt siết chặt trên toàn chiều dài, phù hợp liên kết tấm mỏng.

• Bulong ren lửng (DIN 931) có phần thân trơn giúp tăng khả năng chịu cắt, thích hợp cho các kết cấu chịu tải ngang và yêu cầu định vị cao.

Theo kích thước

• Hệ mét (Metric): Đây là hệ đo lường phổ biến nhất tại Việt Nam và được Mecsu cung cấp đa dạng.
• Đường kính ren (Size): Ký hiệu bằng chữ M kèm theo số chỉ đường kính danh nghĩa (mm). Các size phổ biến từ M3, M4, M5, M6, M8, M10, M12, M14, M16, M18, M20, M22, M24,... lên đến M36 hoặc lớn hơn theo yêu cầu. (Dựa trên bộ lọc Mecsu: M3 đến M36).
• Chiều dài (Length): Đo từ mặt dưới của đầu bulong đến hết phần thân. Chiều dài rất đa dạng, từ vài mm đến hàng trăm mm (Dựa trên bộ lọc Mecsu: 6mm đến 300mm).
• Hệ Inch (Imperial): Ít phổ biến hơn ở Việt Nam nhưng vẫn được sử dụng trong một số máy móc, thiết bị nhập khẩu từ Mỹ, Anh. Kích thước được biểu thị bằng phân số (ví dụ: 1/4", 3/8", 1/2") hoặc số (#) cho các size nhỏ (ví dụ: #6, #8, #10)

Ưu và nhược điểm của bulong inox 304

Ưu điểm

• Chống ăn mòn vượt trội: Chịu được môi trường ẩm ướt, hóa chất nhẹ, thực phẩm mà không bị rỉ sét.
• Tính thẩm mỹ cao: Bề mặt sáng bóng, sạch sẽ, tăng tính thẩm mỹ cho công trình, sản phẩm.
• Vệ sinh dễ dàng: Bề mặt nhẵn, khó bám bẩn, lý tưởng cho ngành thực phẩm, y tế.
• Độ bền tương đối tốt: Đủ khả năng chịu lực cho nhiều ứng dụng phổ thông.
• Không (hoặc ít) từ tính: Phù hợp cho các ứng dụng nhạy cảm với từ trường.
• Chịu nhiệt khá: Hoạt động tốt trong phạm vi nhiệt độ rộng.
• Sẵn có và đa dạng: Rất phổ biến trên thị trường với nhiều kích thước, tiêu chuẩn

Nhược điểm

• Giá thành cao hơn thép cacbon: Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn so với bulong thép mạ kẽm.
• Độ cứng thấp hơn thép hợp kim: Không phù hợp cho các ứng dụng đòi hỏi cường độ chịu lực cực cao (như bulong cấp bền 8.8, 10.9, 12.9).
• Nhạy cảm với clorua: Có thể bị ăn mòn trong môi trường nước biển hoặc hóa chất chứa Cl⁻.
• Hiện tượng "cháy ren" (galling): Khi siết mạnh, đặc biệt là với tốc độ cao, bề mặt ren của bulong và đai ốc inox có thể bị ma sát, dính vào nhau và kẹt cứng (hiện tượng hàn nguội); cần siết từ từ và có thể dùng chất bôi trơn chuyên dụng.

Ứng dụng của bulong inox 304

Nhờ sự cân bằng giữa khả năng chống ăn mòn, độ bền và thẩm mỹ, bulong inox 304 có mặt ở khắp mọi nơi:

• Xây dựng và kiến trúc: Lắp đặt lan can, cầu thang inox, mặt dựng kính, mái che, khung thép trang trí, biển quảng cáo ngoài trời, hệ thống đường ống nước sạch.

• Gia dụng và nội thất: Lắp ráp bàn ghế inox, giá kệ, thiết bị nhà bếp gia đình (chậu rửa, vòi nước), phụ kiện phòng tắm, một số đồ điện tử.

• Sản xuất và lắp ráp máy móc: Sử dụng trong các chi tiết máy không yêu cầu độ bền quá cao nhưng cần chống gỉ, hoạt động trong môi trường ẩm hoặc tiếp xúc hóa chất nhẹ.

Cách lắp đặt của bulong inox 304

Để mối ghép đạt hiệu quả và độ bền tối ưu, hãy lưu ý các bước sau:

1. Chuẩn bị:

• Chọn đúng loại bulong (DIN 933 hoặc 931), kích thước (đường kính, chiều dài) và vật liệu (Inox 304) phù hợp với yêu cầu.
• Sử dụng đai ốc và vòng đệm (long đen) cùng vật liệu Inox 304 để tránh ăn mòn điện hóa.
• Kiểm tra và làm sạch ren của bulong và đai ốc nếu có bụi bẩn.

2. Dụng cụ:

• Cờ lê (spanner) hoặc mỏ lết (wrench) có kích thước phù hợp với đầu bulong/đai ốc.
• Đối với các ứng dụng yêu cầu lực siết chính xác, cần sử dụng cần siết lực (torque wrench).

3. Thực hiện lắp đặt:

• Đưa bulong xuyên qua các lỗ trên chi tiết cần ghép.
• Lắp vòng đệm (nếu cần) và vặn đai ốc vào bulong bằng tay cho đến khi chặt nhẹ.
• Sử dụng cờ lê/mỏ lết để siết chặt đai ốc hoặc đầu bulong. Nên giữ cố định một đầu và xoay đầu còn lại.
• Quan trọng: Siết với tốc độ vừa phải, tránh siết quá nhanh hoặc dùng lực quá mạnh đột ngột để hạn chế nguy cơ "cháy ren" (galling). Nếu cảm thấy ren bị nặng bất thường, hãy nới lỏng và kiểm tra lại.
• Nếu ứng dụng yêu cầu lực siết cụ thể, hãy dùng cần siết lực và đặt giá trị momen xoắn theo khuyến nghị của nhà thiết kế.
• Trong một số trường hợp, có thể bôi một lớp chất bôi trơn chống kẹt chuyên dụng cho inox lên phần ren trước khi lắp.

4. Kiểm Tra:

• Sau khi siết, kiểm tra lại độ chặt của mối ghép. Định kỳ kiểm tra và siết lại nếu cần thiết, đặc biệt là với các mối ghép chịu rung động.

FAQ - Trả lời thắc mắc bulong inox 304

1. Bulong Inox 304 có bị gỉ không?

• Trả lời: Inox 304 có khả năng chống gỉ rất tốt trong môi trường thông thường. Tuy nhiên, nó có thể bị gỉ nếu tiếp xúc lâu dài với môi trường khắc nghiệt như nước biển, hóa chất mạnh chứa Clorua, hoặc bị trầy xước sâu làm mất lớp oxit bảo vệ và tiếp xúc với yếu tố ăn mòn.

2. Sự khác biệt chính giữa bulong Inox 304 và 316 là gì?

• Trả lời: Inox 316 chứa thêm Molypden, giúp chống ăn mòn tốt hơn đáng kể so với 304, đặc biệt là ăn mòn lỗ trong môi trường Clorua. 316 thường đắt hơn và được ưu tiên cho môi trường biển hoặc hóa chất khắc nghiệt. 304 phù hợp cho hầu hết các ứng dụng còn lại.

3. Bulong Inox 304 có hít nam châm không?

• Trả lời: Ở trạng thái ủ ban đầu, Inox 304 (thuộc nhóm Austenitic) gần như không có từ tính. Tuy nhiên, quá trình gia công nguội (như tiện ren, tạo hình đầu bulong) có thể làm thay đổi cấu trúc vi mô và khiến nó trở nên hơi có từ tính. Mức độ từ tính thường rất yếu.

4. Làm thế nào để tránh hiện tượng "cháy ren" (galling) khi siết bulong inox?

• Trả lời: Siết chậm và đều tay, tránh dùng máy siết tốc độ cao. Sử dụng chất bôi trơn chống kẹt chuyên dụng cho inox. Đảm bảo ren sạch sẽ. Sử dụng đai ốc và bulong từ các nhà sản xuất khác nhau (đôi khi) có thể giảm nguy cơ.

5. Nên chọn bulong Inox 304 DIN 933 (ren suốt) hay DIN 931 (ren lửng)?

• Trả lời: Chọn DIN 933 khi cần lực kẹp trên toàn chiều dài, liên kết tấm mỏng. Chọn DIN 931 khi mối ghép chịu lực cắt ngang đáng kể hoặc cần độ chính xác định vị cao hơn nhờ phần thân trơn.

6. Bulong Inox 304 có đủ mạnh cho các kết cấu chịu lực lớn không?

• Trả lời: Độ bền của Inox 304 ở mức trung bình (khoảng tương đương cấp bền 4.8 - 5.8 của thép carbon). Đối với các kết cấu chịu tải trọng cực lớn, cần xem xét bulong thép hợp kim cường độ cao (8.8, 10.9, 12.9) hoặc tính toán kỹ lưỡng số lượng và kích thước bulong inox 304 cần dùng.

7. Có thể dùng bulong Inox 304 ngoài trời không?

• Trả lời: Có, Inox 304 rất phù hợp cho các ứng dụng ngoài trời thông thường, chịu được mưa nắng tốt. Tuy nhiên, nếu ở khu vực ven biển hoặc môi trường ô nhiễm công nghiệp nặng, nên cân nhắc sử dụng Inox 316.

8. Mua bulong Inox 304 chất lượng, đủ size ở đâu?

• Trả lời: Mecsu là nhà cung cấp uy tín các loại vật tư kim khí, bao gồm bulong inox 304 theo tiêu chuẩn DIN 933, DIN 931 với đầy đủ kích thước, đảm bảo chất lượng và nguồn gốc rõ ràng.

Đặt Ngay Tại Mecsu – Hàng Có Sẵn, Giao Siêu Tốc!

Xem thêm:

• Bảng tra cứu kích thước và bước ren Bulong hệ Mét chi tiết nhất
• So sánh Bulong Inox 304 và Inox 316: Khi nào nên chọn loại nào?
• Tiêu chuẩn DIN 933 và DIN 931: Hiểu đúng về Bulong Lục Giác Ren Suốt và Ren Lửng
• 5 mẹo chống kẹt ren (galling) khi sử dụng bulong đai ốc Inox
• Hướng dẫn lựa chọn Vòng đệm (Long đen) phù hợp cho bulong