Mũi khoan là dụng cụ cơ khí được sử dụng với mục đích khoét lỗ trên bề mặt vật liệu. Vật liệu được khoét lỗ ở đây có nhiều loại như sắt, thép, gỗ, bê tông,…
Dựa trên hình dáng bên ngoài, mũi khoan được chia làm hai phần chính:
Phần làm việc của các lưỡi cắt phụ nằm trên các rãnh xoắn với công dụng dùng để tạo hình và đưa phoi ra khỏi lỗ khoan. Khu vực mũi nhọn nơi tiếp xúc đầu tiên với bề mặt vật liệu cần khoan chứa các lưỡi cắt chính. Mũi khoan có khoét lỗ được hay không phụ thuộc vào sự sắc bén của phần lưỡi cắt chính này.
Đây là cách phân biệt mà mọi người thường hay sử dụng. Với cách nhận biết này, mũi khoan chia thành 3 loại chính:
Việc sử dụng thêm cobalt giúp gia tăng độ cứng và khả năng chịu nhiệt của mũi khoan.
Để tăng độ cứng, khả năng chịu nhiệt hay tăng khả năng chống ăn mòn, giúp tăng tuổi thọ và khả năng gia công cho mũi khoan, người ta thường phủ bên ngoài các mũi khoan một hoặc nhiều lớp phủ, thường là các loại lớp phủ dưới đây.
Mũi khoan xoắn là loại phổ biến nhất có góc mũi 118 độ, để sử dụng trong gỗ, kim loại, nhựa và hầu hết các vật liệu khác, mặc dù nó không sử dụng góc tối ưu cho mỗi vật liệu.
Với một góc khác, chẳng hạn như 90 độ, sẽ phù hợp với nhựa mềm và các vật liệu độ cứng thấp khác. Nó sẽ nhanh mòn hơn nếu dùng cho các vật liệu cứng. Một góc nông hơn, như góc 150 độ, phù hợp để khoan thép và các vật liệu cứng hơn. Kiểu mũi khoan này đòi hỏi một lỗ khoan mồi, ít hao mòn nếu sử dụng tốc độ phù hợp.
Mũi khoan dài là mũi khoan xoắn có độ dài hơn nhiều độ dài tiêu chuẩn, chúng được sử dụng để tạo các lỗ có độ sâu lớn. Các mũi khoan này cần được dùng trên những máy khoan tạo được độ đồng trục cao, và cũng cần phải bảo dưỡng liên tục.
Mũi khoan tháp được biết đến là một loại dụng cụ vô cùng chắc chắn và khoan cắt vật liệu rất chuẩn xác tạo ra bề mặt vật liệu với lỗ khoan đẹp mắt chỉ trong một lần khoan duy nhất, dùng để mở rộng các lỗ. Chúng có nhiều loại với các kích thước khác nhau và trên thân có nhiều số được đánh dấu sẵn nhằm giúp cho việc khoan dễ dàng hơn.
Mũi khoét là dụng cụ dùng để gia công lỗ trên các bề mặt tấm kim loại, nhựa,... Mũi khoét có cấu tạo hình trụ rỗng, ở giữa có mũi khoan tâm, phần răng răng cưa để cưa thành lỗ, phần đuôi dạng trụ vát thành tam giác đều để cặp mũi. Mũi khoét khoan nhanh hơn rất nhiều so với loại mũi xoắn thông thường, sử dụng được trên tất cả các loại máy có chức năng khoan. Mũi khoét đặc biệt thích hợp để khoan lỗ kích thước lớn nhưng không quá dầy như khoan thép tấm mỏng, khoan trên ống, khoan sắt hộp, sắt .v.v.
Mũi khoan tâm còn gọi là mũi khoan slocombe, là phụ kiện không thể thiếu khi sử dụng máy tiện với vai trò là chống tâm hoặc tạo lỗ khoan mồi khi gia công lỗ chính xác. Mũi khoan tâm thường khoan ở tâm của vật liệu mà người dùng đã chọn sẵn trước đó để khoan lỗ tốt nhất giúp công việc của người dùng thành công mau chóng hơn.
Mũi khoan từ (mũi khoan dành cho máy khoan từ) là loại dao cụ đặc biệt dùng để khoan lỗ trên vật liệu là kim loại. Mũi khoan từ thường được sử dụng trên máy khoan từ, tuy nhiên loại mũi này cũng có thể sử dụng được trên các loại máy khác như máy khoan bàn, máy khoan cần, máy phay...
Còn được gọi là mũi khoan mồi, là một biến thể của mũi khoan xoắn được tối ưu hóa để khoan trong gỗ. Là loại mũi phổ biến và đặc điểm nhận biết đầu nhỏ như đầu đinh giúp cố định mũi khoan.
Mũi khoan gỗ đuôi cá hay còn được biết đến với tên gọi mũi khoan gỗ mái chèo. Dùng đề khoan cái lỗ trên vật liệu gỗ, đặc điểm của dạng mũi khoan này đó là có chóp nhọn trên đầu và lưỡi cắt. Phần lưỡi cắt to hơn đường kính thân giúp nó có thể khoan được các lỗ lớn và rộng hơn. Kích thước lỗ khoan được ghi trực tiếp trên phía trên bề mặt của loại mũi khoan này.
Mũi khoét gỗ là phụ kiện cho máy khoan được cải tiến khá đặc biệt giúp tạo các lỗ tròn trên các sản phẩm bằng gỗ, thường sẽ được chế tạo bằng hợp kim thép để có độ cứng cao. Nhờ có mũi khoét gỗ mà các chi tiết tròn được tạo ra thẩm mỹ hơn, kể cả các chi tiết nhỏ nhất. Mũi khoét gỗ thường được dùng nhiều nhất trong việc tạo lỗ của các thùng loa gỗ. Bên cạnh đó, cũng sẽ sử dụng mũi khoét gỗ trong việc lắp khoá cửa, tạo các lỗ để lắp đèn trần hoặc tường. Ngoài sử dụng để tạo lỗ cho gỗ, các mũi khoét gỗ còn có thể sử dụng cho các vật với chất liệu là thạch cao.
Với ốc dẫn nhọn, nhỏ, dưới tác động lực của máy sẽ dẫn hướng cho mũi khoan, mũi thúc và mũi cắt bào phôi gỗ rồi nhờ có lưỡi xoắn đưa phôi ra ngoài. Với cấu tạo thông minh đó thì thao tác gia công sẽ diễn ra nhanh chóng, không tốn nhiều công sức. Nếu muốn dùng máy khoan để tạo ra các lỗ khoan có kích thước lớn, sâu và nhanh thì mũi khoan gỗ xoắn ốc là loại phù hợp nhất.
Mũi khoan bản lề bật chuyên dùng để khoét lỗ tròn trên gỗ, khoét lỗ bản lề. Sử dụng được trên nhiều vật liệu gỗ khác nhau, kể cả gỗ cứng. Bản lề bật hay bản lề nắp bật là phụ kiện phổ biết hiện nay sử dụng rộng rãi trong lắp đặt và sản xuất đồ gỗ nội thất. Mũi khoan bản lề bật giúp việc lắp bản lề bật trở nên dễ dàng và chính xác hơn.
Là loại mũi khoan có cấu trúc chắc chắn, kích thước lớn hơn, đầu mũi hơi tù, thường được sử dụng trong các công việc khoan, đục bê tông hay các vật liệu cứng. Để làm việc tốt trên các bề mặt cứng như tường, bê tông thì ngoài một chiếc máy khoan búa có công suất mạnh mẽ, lực đập cao, mũi khoan bê tông cũng phải là loại có chất liệu cứng, có độ bền cao mới có thể xuyên thủng bề mặt hiệu quả mà không bị mài mòn hay gãy mũi.
Thông thường, các thợ chuyên nghiệp sẽ sử dụng mũi khoan được làm từ hợp kim thép bởi nó có độ cứng vượt trội, không bị gãy, ít bị ăn mòn khi khoan vật liệu cứng.
Bên cạnh đó, hãy chọn mua những mũi khoan được bọc một lớp phủ bên ngoài nhằm chống gỉ sét, chống ăn mòn tốt để đảm bảo mũi khoan làm việc được lâu bền.
